Bir zamanlar herkes lahana çorbası içiyordu, şimdi ise avokado ve Hindistan cevizi yağı peşinde. Sosyal medyada bir diyet trendi patlıyor, birkaç hafta içinde market raflarında "uygun" ürünler yerini alıyor. Peki bu diyetler gerçekten işe yarıyor mu, yoksa sadece geçici bir moda mı?

Sosyal Medya ile Büyüyen Diyet Kültürü

Instagram'da "fit" influencer'lar, YouTube'da sağlıklı yaşam vlog'ları, TikTok'ta 30 saniyelik mucize diyet tarifleri… Artık sağlıklı yaşamak sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda bir gösteri unsuru. Popüler diyetlerin arkasındaki itici güç çoğu zaman bilim değil, estetik kaygılar ve görünürlük arzusu oluyor.

Bir diyet ne kadar "paylaşılabilir"se, o kadar hızlı yayılıyor. Estetik olarak çekici tabaklar, sabah kahvesine eklenen hindistancevizi yağı, aç kalmadan kilo verdirdiği iddia edilen aralıklı oruç yöntemleri... Sosyal medya algoritmaları da bunu destekliyor: Ne kadar çok izlenirsen, o kadar çok insana ulaşırsın. Bilim mi? Çoğu zaman ikinci planda kalıyor.

Bilim Ne Diyor?

Peki bu diyetlerin arkasında gerçekten bilimsel bir temel var mı? Bazılarında evet. Örneğin, Akdeniz Diyeti onlarca yıldır bilimsel araştırmalara konu olmuş, kalp sağlığı ve uzun ömürle ilişkilendirilmiş bir model. Aynı şekilde aralıklı oruç (intermittent fasting) üzerine yapılan bazı araştırmalar, insülin direnci ve kilo kontrolü açısından umut verici sonuçlar gösteriyor.

Ancak bu tür diyetler bile kişiden kişiye farklı sonuçlar doğurabiliyor. Metabolizma hızı, genetik yapı, günlük hareket seviyesi gibi faktörler işin içine girince "tek tip diyet" yaklaşımı çökmeye başlıyor. Dahası, birçok popüler diyet yeterli bilimsel temele dayanmadan hızla yayılıyor.

Psikolojik Etkiler: Kontrolden Çıkan Takıntı

En az fiziksel etkiler kadar önemli bir konu da psikolojik sonuçlar. Sürekli kilo düşünmek, her lokmayı sorgulamak, aynaya bakarken pişmanlık duymak... Bu durum özellikle gençler arasında ortoreksiya (sağlıklı beslenme takıntısı) gibi yeme bozukluklarına neden olabiliyor.

Sosyal medya diyetleri "mükemmel beden" illüzyonu yaratıyor. Gerçek hayatta sürdürülemeyen bu diyetler, başarısızlık hissi ve özgüven kaybıyla sonuçlanabiliyor. Oysa sağlıklı beslenme bir yarış değil, bir denge meselesi.

Sonuç: Bilinçli Ol, Modaya Kapılma

Popüler diyetler her zaman kötü değil ama dikkatli olmak şart. Sosyal medyada gördüğünüz her öneri sizin için uygun olmayabilir. Diyet bir yaşam tarzıysa, kişiye özel olmalı. Bilimin söylediklerini dinleyin, ama aynı zamanda bedeninizi de dinlemeyi unutmayın. Çünkü her "trend", sağlıklı değil; ama her sağlıklı alışkanlık bir ömür sürebilir.