İyot, insan vücudunda çok küçük miktarlarda bulunmasına rağmen etkisi son derece büyük olan bir mineraldir. Tiroid hormonlarının yapımında görev alması sebebiyle metabolizma hızımızdan enerji kullanımımıza, vücut ısımızdan yağ yakımımıza kadar pek çok sürecin merkezinde yer alır. Bu nedenle iyot eksikliği sadece tiroid sağlığını etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kilo verme sürecinde beklenmedik zorluklara da yol açabilir.

İyot Neden Bu Kadar Önemli?

Tiroid bezi T3 ve T4 adı verilen iki temel hormon üretir. Bu hormonların ham maddesi iyottur. Vücutta yeterli iyot bulunmadığında tiroid bu hormonları yeterli düzeyde üretemez ve hipotiroidi dediğimiz durum ortaya çıkar. Hipotiroidi; yorgunluk, halsizlik, üşüme, cilt kuruluğu, kabızlık gibi belirtilerin yanında metabolizmanın yavaşlamasına da neden olur. Metabolizması yavaşlayan bir bireyin enerji harcaması düşer; bu da kilo vermeyi zorlaştırır, hatta bazen kilo artışına bile sebep olabilir.

İyot Eksikliği Kilo Vermeyi Nasıl Etkiliyor?

Metabolizma hızını düşürür:

Tiroid hormonlarının azalması bazal metabolizma hızının yavaşlamasına yol açar. Bu durum günlük enerji harcamasını azaltır ve kalori açığı oluşturmayı güçleştirir.

Vücudun yağ yakım kapasitesi azalır:

T3 hormonu özellikle yağ depolarının kullanılmasında aktif rol oynar. İyot eksikliğine bağlı düşük T3 seviyeleri, yağ oksidasyonunun verimini düşürür.

Ödem ve su tutulumunu artırabilir:

İyot eksikliği, tiroid fonksiyonlarını etkilediğinden sıvı dengesini bozabilir. Kişi kilo veremiyormuş gibi hisseder ancak çoğu zaman bu durum yağdan değil ödemden kaynaklanır.

Yorgunluk ve motivasyon kaybı yaratır:

Enerji düşüklüğü egzersiz yapma isteğini azaltır. Daha az hareket eden bireyin kilo verme süreci doğal olarak yavaşlar.

Türkiye’de İyot Eksikliği Yaygın mı?

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye orta derecede iyot eksikliği görülen ülkeler arasında yer almış, bu nedenle yıllar önce sofra tuzlarının iyotlanması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak iyotlu tuzun yanlış kullanımı, organik beslenme eğilimleri, özel diyetler veya tamamen tuz kısıtlayan yaklaşımlar sebebiyle bazı bireylerde eksiklik hâlâ görülebilmektedir.

Hangi Belirtiler İyot Eksikliğine İşaret Edebilir?

Sürekli üşüme

Saç dökülmesi

Cilt kuruluğu

Kabızlık

Kilo vermede zorlanma

Boyun bölgesinde dolgunluk hissi

Sürekli yorgunluk

Bu belirtiler her zaman iyot eksikliğine bağlı olmayabilir. Kesin tanı için TSH, fT3, fT4 ve idrarda iyot seviyelerinin bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi gerekir.

KAYNAK: YENİ SAKARYA GAZETESİ