Edebiyatımızın Nobel ödüllü yazarı Orhan Pamuk’un “Yeni Hayat” isimli romanı, “Bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti” cümlesi ile başlar. Genç bir mühendis olan Osman’ın okuduğu bir kitaptaki hayatı yaşamak için yollara düşmesini ve yolculukta başına gelenleri anlatır.

Okuyucuların önemli bir bölümü, Pamuk’un kitaplarını gizem oluşturmak adına bir kez okumakla anlaşılmayacak şekilde kurguladığı konusunda hemfikirdir. Ben de ikinci kez okuma şansı bulamadığım için, “hayatımı değiştiren kitap”, Yeni Hayat değil, aynı yıl okuduğum “Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” isimli kitap oldu. Stephen R. Covey’in yazdığı bu kitabı, o zamanlar çalıştığım kurum, tüm personeline hediye etmişti. Aradan çeyrek asır geçmiş olmasına rağmen halen bir çok kurumun, insan kaynakları departmanlarınca hediye edilen ya da tavsiye edilen kitap olarak önemini koruyor. “İş Dünyasında Yirminci Yüzyılın En Etkili Kitabı” diye anıldığını, Forbes dergisinin 2002 yılında “yönetim alanında yazılmış tüm zamanların en iyi 10 kitabından biri” olarak ilan ettiğini, otuz sekiz dile çevrilerek tüm dünyada 25 milyonun üzerinde satışa ulaştığını da belirtelim. New York metrosunda karşısına oturan ve ortalığı birbirine katan küçük çocuklarına hiç müdahale etmeden, dalgın dalgın bakınan adama, önce çok kızan ve onu sert sözlerle uyaran yazarın, olayın sebebini öğrendiğinde yaşadığı pişmanlık ve “önyargıların insan üzerindeki etkileri”ne yönelik düşüncelerini anlattığı bölüm unutulacak gibi değil.

Bir diğer bölümde, 3 yıl sonra bir cenaze törenine gittiğinizi ve cenazenin aslında sizin cenazeniz olduğunu hayal etmenizi istiyor ve çok çarpıcı önermelerde bulunuyor. Çizilmiş bir resimdeki kadının yaşı ile ilgili olarak “70’li yaşlarda” diyenlerle “20’li yaşlarda” diyenlerin tartıştığı bir kısımda ise bakış açısına dair ilginç tespitler yer alıyor. Bize zarar veren, başımıza gelenler değil, onlara gösterdiğimiz tepkidir düşüncesini (inovatif-yenilikçi düşünce) merkeze alan bu 400 sayfalık kitapta, alışkanlıkları açıklarken buna benzer bir çok etkileyici anlatım var. Bu 7 alışkanlığın teknoloji, dijitalleşme ve yapay zeka konularındaki gelişmeler karşısında, güncelliğini yitirmeyen aksine daha da önem kazanan alışkanlıklar olduğunu belirtmek isterim. 9 çocuk ve 43 torun sahibi olan Stephen R. Covey, aynı zamanda 2003 yılında Ulusal Babalık İnisiyatifi’nden Babalık Ödülü almış bir Aile Uzmanıdır. 2012 yılında, 80 yaşında vefat eden Covey’in çocukları, kitabın önsözünde şöyle diyorlar: “Babamız, herhangi bir şeyi önce bizzat yaşamaya çalışmadan asla öğretmedi. Bu, özellikle yayınlanmasından yıllar önce araştırdığı ve geliştirdiği 7 alışkanlık için de geçerliydi. “Proaktif” olmak konusunda ustaydı ve büyürken sorunlarımız için bahaneler bulmamıza, koşullarımızı, arkadaşlarımızı, ya da öğretmenimizi suçlamamıza asla izin vermezdi. Bize öğretilen, gerekeni yapmamız ya da başka bir tepki seçmemizdi.” Yazarın kitapla ilgili tavsiyesi ise şöyle: “Eğitimlerimde şu soruyu mutlaka sorarım: “Kaç kişi ölmek üzereyken iş yerinde -ya da televizyon karşısında- daha fazla vakit geçirmiş olmayı diler?” Yanıt: Hiç kimse. Herkes sevdiği kişileri, ailesini ve hizmet ettiği insanları düşünür. Sevdiklerinin mutluluğu en önemli şey olur. Bu kitaptan öğrendiklerinizi sevdiklerinizle paylaşın. Ve en önemlisi öğrendiklerinizi uygulamaya başlayın. Unutmayın ki öğrenmek ve yapmamak aslında öğrenmemektir. Bilmek ve yapmamak aslında bilmemektir.” Bireyleri ve bireyler vasıtası ile aileyi, okulu, işletmeyi geliştiren ve herkes tarafından anlaşılabileceğini ve uygulanabileceğini düşündüğüm bu 7 alışkanlık, sırası ile şöyle:

1- Proaktif olmak

2- Sonunu düşünerek işe başlamak

3- Önemli işlere öncelik vermek

4- Kazan-Kazan diye düşünmek

5- Önce anlamaya çalışmak, sonra anlaşılmaya çalışmak

6- Sinerji Oluşturmak

7- Baltayı Bilemek-Kendini Yenilemek

“Bu kitap bütün hayatımı değiştirdi” demek biraz abartılı olabilir, fakat benim kariyerimde kısa sürede yönetici unvanını almamda ve daha mutlu, daha faydalı ve tatmin edici bir hayata yönelmemde çok etkili olduğunu söyleyebilirim.

Hepimizin hayatında önemli yeniliklere, değişikliklere, alışkanlıklara vesile olan insanlar, olaylar ve kitaplar vardır. Ben bu kapsamda 10 kitabın listesini yaptım ve bir tanesini buradan sizinle paylaşmak istedim. Bugün, ülkemizde bile kaybolmaya başlayan aile, saygı, fedakarlık, yardımseverlik, vefa gibi değerleri, kişisel gelişimin ve başarının olmazsa olmazları olarak gören “Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” kitabını, 7’den 77’ye herkese tavsiye ediyorum.

Ebeveynlerin, öğretmenlerin, çocukların, gençlerin, çalışanların gelişimine önemli katkılar sağlayacağı kanaatindeyim. Sizin de tavsiye ettiğiniz ve hayatınızda önemli bir değişikliğe neden olan kitapları "[email protected]" adresimden benimle paylaşırsanız sevinirim.

Ben de 10 kitaplık listemi ve hangi dönemlerde nasıl etkileri olduğunu sizinle paylaşmak isterim. Yazımızı, yine kitaptan “okumak” ile ilgili bir alıntı ile bitirelim: “Kendinizi yenilemenin, zihni düzenli olarak bilgilendirip genişletmenin en iyi yolu televizyon programları ve dizi izlemek değil, iyi metinler okuma alışkanlığı kazanmaktır. Bu sayede dünyadaki gelmiş geçmiş ya da şu anda var olan en iyi zihinlerin içine girebilirsiniz. İşe ayda bir kitap okumayı hedef alarak başlamanızı, sonra bunu iki haftada bir kitaba, sonra da haftada bir kitaba çıkartmanızı öneririm. ”Okumayan kişi okuma bilmeyenden daha iyi durumda değildir.”