Olağandışı Parlaklık ve Renk Değişimi
Temmuz ayında Hawaii’de ATLAS tarafından keşfedilen 3I/ATLAS, Oumuamua ve Borisov’dan sonra Güneş Sistemi’ne giren üçüncü yıldızlararası ziyaretçi olma özelliğine sahip. SOHO, STEREO ve GOES-19 uydularının verileri, cismin parlaklığının yaklaşık 9 magnitude’a ulaştığını ve renginin “Güneş’ten daha mavi” hâle geldiğini ortaya koydu. Araştırmacılar, bu parlaklık artışının sıradan kuyruklu yıldızlarda görülen değerlerin çok üzerinde olduğunu belirtiyor.
Bazı uzmanlar, cismin yüzeyinde su yerine karbondioksit buharlaşmasının yoğun olmasının renk değişimini açıklayabileceğini öne sürüyor.
Yerçekimiyle Açıklanamayan Hızlanma
NASA Jet Propulsion Laboratory’den Davide Farnocchia, cismin Güneş’e yaklaşırken non-gravitational acceleration yani yerçekimi kaynaklı olmayan bir ivmelenme gösterdiğini duyurdu. Harvard Üniversitesi’nden Prof. Avi Loeb, cismin hızının sadece Güneş’in çekimiyle açıklanamayacak kadar arttığını söyledi.
Bu tür ivmelenmeler genellikle kuyruklu yıldızların gaz püskürtmesiyle ilişkilendiriliyor. 3I/ATLAS da Güneş’e yaklaşırken buharlaşan buz kütleleri nedeniyle küçük tepkilerle yön değiştiriyor olabilir.
“Uzay Gemisi mi?” Teorisi Yeniden Gündemde
Prof. Loeb, cismin davranışını tamamen doğal süreçlerle açıklamak mümkün olsa da, “yapay köken” ihtimalini tamamen dışlamıyor. Daha önce Oumuamua için de benzer tartışmalar yapılmıştı. Ancak mevcut gözlemler, cismin olağan dışı hareketlerinin uçucu maddelerin buharlaşmasıyla açıklanabileceğini gösteriyor.
ESA Gözlemine Hazırlanıyor
Avrupa Uzay Ajansı’nın JUICE uzay aracı, Kasım ayında cismin kütle kaybını tespit edebilecek konumda olacak. Bilim insanları, 3I/ATLAS’ın Güneş’e yaklaşırken kütlesinin yaklaşık %10’unu kaybetmiş olabileceğini düşünüyor. Bu süreçte açığa çıkan gaz ve toz bulutları, teleskoplarla gözlemlenmeye devam edecek.
Bilinmeyene Doğru
3I/ATLAS, Güneş’ten uzaklaşırken parlaklığını bir süre koruyabilir veya hızla sönümlenebilir. Şimdilik hiçbir model, cismin olağan dışı davranışlarını tam olarak açıklayamıyor. Araştırmacılar, bu yıldızlararası cismin gözlemlerine devam ederek hem kimyasal yapısını hem de erken evrenin koşullarını anlamayı hedefliyor.
