5083 sayılı ''Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Para Birimi Hakkında Kanun'' ve bu kapsamda çıkarılan Bakanlar Kurulu kararları uyarınca, iki aşamalı uygulanan para reformunun birinci aşamasında para biriminin başına ''Yeni'' ibaresi konuluyor, ikinci aşamada ise ''Yeni'' ibaresinin kaldırılarak TL'ye dönülmesi öngörülüyordu.
1 Ocak 2005'te paradan 6 sıfır atıldı ve ''Yeni Türk Lirası'' (YTL) tedavüle alındı. 1 Ocak 2009 tarihinde ise paradaki ''Yeni'' ibaresi kaldırılarak ''Türk Lirası''na (TL) dönüldü. YTL kâğıt para ve madeni paralar 1 Ocak 2010 tarihinde tedavülden kaldırıldı.
Türkiye'de 30 yıla yakın yaşanan yüksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlar, trilyon, hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden oluyordu. Bu süreçte ekonominin nakit ihtiyacı, 1981'den sonra neredeyse her 2 yılda bir tedavüle çıkarılan üst değerde yeni kâğıt paralarla karşılanıyordu. O dönemde, dünyadaki en büyük kupürlü kâğıt para (20.000.000 TL) sadece Türkiye'de kullanılıyor ve bu paranın itibarını olumsuz yönde etkiliyordu. Bol sıfırlı rakamlar kasa işlemleri, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde sorunlar yaratıyordu. Bol sıfırlı rakamların fiyat etiketlerinden benzin pompaları ve taksimetrelere kadar günlük hayatın birçok alanında sıkıntılara neden olması da TL'den 6 sıfır atılması kararının alınmasında önemli bir etken oldu.
Gün gün tarihte haftanın belli başlı öteki olayları şöyle:
28 Ocak
1517- Yavuz Sultan Selim'in komutasındaki Osmanlı ordusu, Kahire'ye girdi.
1854- Mülkiye Mektebi açıldı.
1920- Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda Misakı Milli kabul edildi.
1921- Mustafa Suphi ve arkadaşları Trabzon'a geldikten sonra iskele kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldü.
1953- Ney üstadı ve ünlü hiciv şairi Neyzen Tevfik Kolaylı 74 yaşında İstanbul'da öldü.
1958- Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu sekiz kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta İngiltere'yi kınama kararı aldı.
1971- İzmir'de gençler Amerikan 6. Filosu'nu protesto etti. Yirmi genç gözaltına alındı.
1982- Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü. Saldırıyı ''Ermeni Katliamı Adalet Komandoları'' adlı terör örgütü üstlendi.
1983- Sekiz kişinin öldüğü, 72 kişinin yaralandığı, 7 Ağustos 1982'deki Esenboğa Havalimanı terör saldırısına katılanlardan Ermeni terörist Levon Ekmekçiyan, Ankara Kapalı Cezaevinde idam edildi.
1986- Amerikan uzay mekiği Challanger kalktıktan 72 saniye sonra patladı; yedi kişi öldü.
1997- Promosyon Yasası yürürlüğe girdi. Süreli yayın kuruluşları kültürel amaçlar dışında promosyon yapamayacak.
2004- Türk Lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin ''Yeni Türk Lirası'' olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
2013- Türk müziği sanatçısı, piyanist Ferdi Özbeğen yaşamını yitirdi.
2017- Tiyatro sanatçısı Engin Cezzar vefat etti.
29 Ocak
1923- Mustafa Kemal Paşa, İzmir'de Latife (Uşaklıgil) Hanım ile evlendi.
1928- Bursa Amerikan Kız Koleji Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hristiyanlık propagandası yapıldığı iddia edildi.
1934- Uluslararası bir festivale katılan ilk Türk filmi ''Leblebici Horhor Ağa''nın çekimi bitti. Muhsin Ertuğrul'un yönettiği, senaryosu ''Mümtaz Osman'' takma adıyla Nazım Hikmet tarafından yazılan film, aynı yıl 2. Venedik Film Festivali'nde ''Onur Diploması'' ile ödüllendirildi.
1941- Yunan Başbakanı General Metaksas öldü.
1944- Dünyanın en büyük savaş gemisi Missouri denize indirildi.
1957- Şair Ziya Osman Saba 47 yaşında İstanbul'da öldü.
1979- Çin Başkan Yardımcısı Deng Şiaoping, ABD Başkanı Jimmy Carter ile Çin ve ABD arasındaki düşmanlığa son veren tarihi anlaşmayı imzaladılar.
1981- Şair Özdemir Asaf 58 yaşında İstanbul'da öldü.
1991- Anayasa profesörü Tarık Zafer Tunaya 75 yaşında İstanbul'da vefat etti.
2005- Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk öğretmenlerinden Saliha Nimet Altınöz, Marmaris'te öldü.
2009- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Şimon Peres'e tepki gösterdi ve "Bir daha Davos'a gelmem" diyerek salonu terk etti.
30 Ocak
1919- Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanmasını kararlaştırdı.
1923- Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Anlaşması yapıldı. Aralık
1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
1933- Almanya'da Adolf Hitler iktidara geçti.
1943- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile İngiltere Başbakanı Churchill arasındaki görüşmeler başladı. ''Adana Mülakatı'' olarak bilinen görüşmeye ilişkin resmi bildiri 1 Şubat'ta yayımlandı.
1946- Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.
1948- Hindistan'ın kurucusu Mahatma Gandhi, Yeni Delhi'de uğradığı silahlı saldırıda öldü.
1955- Ünlü tıp adamı Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke, İstanbul'da öldü.
1969- Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde, Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak, Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
1975- THY'nin İzmir İstanbul seferini yapan Bursa uçağı, Marmara Denizi'ne düştü; 41 kişi öldü.
1985- Ege'de tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı; 39 denizci şehit oldu.
1998- Karikatürist Ali Ulvi Ersoy 74 yaşında İstanbul'da öldü.
2001- TBMM'deki İçtüzük görüşmeleri sırasında çıkan arbede sonucunda DYP Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi geçirerek öldü.
2005- Irak'ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı. Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt devlet başkanı seçildi. Şii İbrahim Caferi de başbakan oldu.
2020- Dünya Sağlık Örgütü, Çin'in Wuhan kendinde ortaya çıkan koronavirüs (COVID-19) salgınıyla ilgili olarak "uluslararası kamu sağlığı acil durumu" ilan etti.
31 Ocak
1729- Türkiye'de ilk kitap, Mehmet Bin Mustafa'nın (Vanlı) kaleme aldığı Sıhahı Cevheri (Vankulu) adlı sözlük basıldı. İbrahim Müteferrika, ilk Türk matbaasını İstanbul'da Sultanselim'deki konağında kurmuştu.
1797- Besteci Franz Schubert doğdu.
1914- Edebiyatçı (Üstat) Recaizade Ekrem öldü.
1924- Kültür magazin dergisi Resimli Ay kapandı.
1928- Türk Maarif Cemiyeti (Türk Eğitim Derneği) kuruldu.
1938- Atatürk, Gemlik Sun'i İpek Fabrikasını açtı.
1952- Yunan Başbakan Vekili ve Dışişleri Bakanı S. Venizelos'un Türkiye'ye yaptığı resmi gezi sırasında (31 Ocak-5 Şubat), Türk-Elen Dostluk Derneğinin kurulması kararlaştırıldı.
1964- Kıbrıs sorununu görüşmek üzere 15 Ocak günü toplanan III. Londra Konferansı, 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç alınamadan dağıldı.
1968- TRT Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.
1990- Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı 73 yaşındaki Prof. Dr. Muammer Aksoy, Ankara'da evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.
1999- Türk pop müziği sanatçısı Barış Manço kalp krizi sonucu vefat etti.
2004- TL'den 6 sıfır atılması ve Türkiye Cumhuriyeti devleti para biriminin ''Yeni Türk Lirası'' olmasını öngören yasa, Resmi Gazete'de yayımlandı.
2005- Afganistan'daki Türk birlikleri, Kabil'deki uluslararası havaalanının sorumluluğunu üstlendi.
2008- İstanbul'da bir iş merkezinde çıkan yangında 23 kişi öldü, 120 kişi yaralandı.
1 Şubat
1895- Lumiere Kardeşler, ''sinematograf''ı icat etti.
1926- Ankara'da Gazi İstasyonu açıldı.
1930- Kayseri-Şarkışla demiryolu işletmeye açıldı.
1933- Bursa'da bir grup gerici, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane ederek, Ulucami'de namazdan çıkan halkı kışkırtarak valilik önünde gösteri yaptı. Güvenlik kuvvetleri, olaya önayak olanları tutukladı, ihmali görülen memurlara işten el çektirildi.
1933- Cumhuriyet ilkelerini benimsetmek ve aynı doğrultuda kültür hareketi oluşturmak amacıyla ''Ülkü'' dergisi yayımlanmaya başladı.
1935- Ayasofya, müze olarak halkın ziyaretine açıldı.
1944- Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4.611 kişi öldü.
1949- İlkokullarda ihtiyari olarak din dersi okutulmasına karar verildi.
1963- İki uçağın Ankara üzerinde çarpışarak Ulus semtine düşmesi sonucu 80 kişi öldü.
1979- İran dini lideri Ayetullah Humeyni Tahran'a döndü.
1979- Milliyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi, suikasta kurban gitti. 25 Haziran'da yakalanan saldırgan Mehmet Ali Ağca, 1980'de ölüm cezasına çarptırıldı.
1989- Milli futbolcu Tanju Çolak, Monte Carlo'da düzenlenen törende Altın Ayakkabı ödülü aldı.
1991- Emekli Korgeneral Hulusi Sayın, Ankara'da evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda öldü.
1992- Şırnak'ın Görmeç köyünde Jandarma Bölük Komutanlığına çığ düştü;
76'sı asker 81 kişi öldü. Siirt'in Eruh ilçesinin Tünekpınar köyünde de çığ düşmesi sonucu 32 er öldü.
1997- Susurluk kazasıyla ortaya çıkan karanlık ilişkileri protesto etmek ve ''temiz toplum, temiz siyaset'' özlemini duyurmak amacıyla ''Sürekli Aydınlık İçin 1 Dakika Karanlık'' eylemi başlatıldı.
2002- İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Aykut Barka, beyin damarlarının tıkanması nedeniyle tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
2006- Danimarka gazetesi Jyllands-Posten'de İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasından beş ay sonra Avrupa'da birçok gazete aynı karikatürler yer verdi. Danimarka'ya yönelik protestolar yayıldı.
2020- İngiltere 47 yıl önce katıldığı AB'dan gece yarısından itibaren ayrıldı.
2 Şubat
1918- ABD, I. Dünya Savaşı'na girdi.
1928- Ankara Çimento Fabrikası açıldı.
1935- Kız Teknik Öğretmen Okulu kuruldu.
1938- Bursa'da Merinos Fabrikası, Atatürk tarafından törenle açıldı.
1959- Hindistan'da Kongre Partisi liderliğine İndra Gandhi seçildi. İndra Gandhi Hindistan'da parlamenter sistemin kurucusu Cavaharlal Nehru'nun kızıydı.
1981- Milli Güvenlik Konseyi, eski Sosyal Güvenlik bakanlarından Hilmi İşgüzar'ın hakkındaki iddiaların incelenmesi için Yüce Divana sevk etmeyi kararlaştırdı.
1981- Türkiye'nin ilk kadın rektörü Prof. Dr. Ayşe Saffet Alpar öldü.
1990- Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk, Afrika Ulusal Kongresine konulan 30 yıllık yasağı kaldırdı; aralarında Nelson Mandela'nın da bulunduğu siyasi mahkumların en kısa sürede serbest bırakılacağını söyledi.
1996- ABD'li aktör Gene Kelly öldü.
2004- Konya'nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı yapım hatası nedeniyle çöktü; 92 kişi öldü.
2004- Türk belgesel sinema yönetmenlerinden Süha Arın vefat etti.
2011- Sanatçı Defne Joy Foster, İstanbul'daki bir evde ölü bulundu.
2016- Sabancı suikastı failleri, DHKP-C'li olduğu belirtilen iki zanlı yirmi yıl sonra yakalandı.
3 Şubat
1468- Matbaayı bulan Johannes Gutenberg öldü.
1899- İlk tiyatro yazarlarımızdan Ali Bey öldü. Moliere'den uyarladığı ''Ayyar Hamza'' (1871) ünlü oyunlarındandı.
1928- Hutbe, İstanbul'da Türkçe okunmaya başlandı.
1931- Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi idam edildi; mahkumlardan biri idam sehpası önünden kaçtı.
1933- Ankara-İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.
1934- Atina'da, Türkiye, Romanya, Yunanistan ve Yugoslavya arasında ''Balkan Paktı'' imzalandı.
1956- Besteci ve udi Şerif İçli, İstanbul Radyosu'nda kalp krizi sonucu 57 yaşında öldü.
1957- İzmir açıklarında Amerikan Hawel Lykes şilebiyle çarpışan ''İzmir'' yolcu gemisi battı. 244 yolcusu bulunan gemide, dördü yolcu beş kişi öldü.
1961- Besteci Sadettin Kaynak 66 yaşında öldü.
1966- Sovyet uzay aracı Luna-9 Ay'a indi, görüntü yolladı.
1969- El-Fetih örgütünün resmi sözcüsü Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü başkanlığına getirildi.
1971- On bir OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti.
1975- Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye-Kıbrıs seferlerini başlattı.
1981- Gro Harlem Brundtland, Norveç'in ilk kadın başbakanı oldu.
1984- Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastane ve doğumevlerinde kürtaja izin verildi.
2002- Afyonkarahisar'da merkez üssü Sultandağı olan 6 büyüklüğündeki depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı.
2004- Azeri petrolünü Türkiye ve dünya pazarına ulaştıracak Bakü-Tiflis-Ceyhan projesiyle ilgili kredi ve boru hattı geçişinde ev sahipliğiyle ilgili son anlaşmalar Bakü'de imzalandı.
2006- Mısır feribotu ''El Salam 98'' Kızıldeniz'de battı; 1000 kişi öldü.
2007- 1961 Anayasası'nı hazırlayan bilim adamlarından Prof. Dr. İsmet Giritli, İstanbul'da vefat etti.
2008- Almanya’nın Ludwigshafen kentinde Türk ailelerin yaşadığı binada çıkan yangında beşi çocuk, dokuz Türk öldü.
2011- Ankara'da OSTİM'deki iki ayrı işyerinde LPG tüplerinin patlaması sonucu çıkan yangında 20 kişi öldü.
2015- FETÖ soruşturması kapsamında Bank Asya'ya el konuldu.
haber merkezi
