ABD ve İngiltere'nin 11 ve 12 Ocak'ta Yemen'e düzenlediği hava saldırıları, Biden yönetimi tarafından, ABD'nin Kızıldeniz'de "düşman aktörlerin seyrüsefer özgürlüğünü tehlikeye atmasına izin vermeyeceğine" dair "açık bir mesaj" olarak nitelendirildi. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, saldırıları 'meşru müdafaa kapsamında sınırlı, gerekli ve orantılı eylem' olarak nitelendirdi. Hava saldırıları, Husilerin, (çeşitli üst düzey Husi liderlerine göre) uluslararası toplum adına Birleşik Krallık tarafından grup liderliğine gönderilen özel ve resmi bir mektup da dahil olmak üzere, saldırılarına son verilmesi yönündeki çağrıları görmezden gelmesinin ardından gerçekleşti.
ABD/İngiltere saldırıları muhtemelen Husilere düşmanca faaliyetlerine son vermeleri yönünde baskı yapmak için olası tek kötü seçenek olarak düşünülüyor. Ancak bu saldırılar büyük ölçüde sembolik; çoğunlukla Husi saldırılarının son aylarında maliyetlerin arttığını gören yerel aktörlerin, nakliye şirketlerinin ve diğer çıkar gruplarının baskılarına bir yanıt. Bir nakliye şirketi operasyona onay verdiğini zaten açıkladı.
Sorular şu: Bu hava saldırılarının Husi operasyonları üzerindeki fiili etkisi ne olacak, Husiler nasıl karşılık verecek ve olayların bölge üzerinde daha geniş etkileri ne olacak?
Husi yetenekleri
Hava saldırılarının Husilerin askeri yetenekleri, özellikle de deniz operasyonları üzerinde önemli bir etki yaratması pek olası görünmüyor.
Husiler birçok Batılı yorumcunun düşündüğünden çok daha anlayışlı, hazırlıklı ve donanımlı.
Husiler birçok Batılı yorumcunun düşündüğünden çok daha anlayışlı, hazırlıklı ve donanımlı. Suudi Arabistan'la doğrudan çatışmayı ve yıllar boyunca İran'dan birçok destek ve kapasite geliştirmeyi içeren, yıllarca süren acımasız çatışmaların ardından savaşı yürütme konusunda oldukça deneyimliler.
Son beş yıldır, İran'ın desteğiyle insansız hava araçları ve füze kuvvetlerinin önemli ölçüde geliştiği görülse de, Husilerin yetenekleri sürekli olarak hafife alındı. Onların umursamazlıkları ve bir zorlukla karşı karşıya kaldıklarında gerilimi tırmandırmaya istekli olmaları da önemlidir ve her zaman küçümsenir.
Husiler ABD ve İngiltere'nin saldırılarına verilen uluslararası desteğin zayıf olduğunu biliyor. Husilere saldırılarını durdurma çağrısında bulunan BM Güvenlik Konseyi'nin son kararı, hava saldırıları için en yakın uluslararası korumayı sağladı - ancak özel olarak askeri harekatı onaylamadı. Ancak diğer büyük ülkeler açıkça ABD öncülüğündeki bu askeri operasyonlara katılmakla ilgilenmiyorlardı.
Örneğin Suudiler, Husilere karşı gerçekleştirdiği hava saldırılarının dokuz yıldır sonuç alamadığını gördükten sonra dışarıda kaldı. Diğer bölgesel aktörler ise mesafeli duruyor ve Kızıldeniz'deki faaliyetlerini Filistinlilerle dayanışma olarak çerçeveleyen bir gruba saldırmanın içerdiği siyasetten korkuyorlar.
Husi liderliği, Batı'nın Yemen'e saldırmasının yalnızca onların çabalarına verilen yerel ve bölgesel desteği artıracağını doğru bir şekilde hesaplamış olacaktır.
Her ne olursa olsun, İsrail/ABD karşıtı bir duruş Husi ideolojisi için temeldir ve onların liderleri, Batı'nın Yemen'e yönelik bir saldırısının yalnızca onların çabalarına verilen yerel ve bölgesel desteği artıracağını doğru bir şekilde hesaplamış olacaktır. ABD ve İngiltere, Ortadoğu'daki çoğunluk tarafından daha geniş bir bölgesel çatışmada İsrail'in açık müttefikleri olarak her zamankinden daha fazla algılanacak.
Dolayısıyla bu saldırılar Husilerin, Gazze savaşı devam ettiği sürece sona ermesi muhtemel olmayan saldırılarını durdurmasını veya azaltmasını sağlamayacak.
Aksine, Yemen'e yönelik saldırılar tam tersi bir etki yaratacak ve Husi kampanyasını genişletecek. Bu, Husilerin İsrail'e karşı fırlattıkları füze ve silah teknolojilerini kullanarak Arap Yarımadası'ndaki ABD ve İngiltere tesislerine ve petrol altyapısına yönelik saldırıları da içerecek.
Yemen barış süreci
Hava saldırılarının başaracağı şeylerden biri, Yemen'in yıkıcı iç savaşlarını daha da bölgeselleştirmek ve uluslararası hale getirmek, çatışmayı genişletmek ve BM'nin uzun süredir beklenen barış sürecini yeniden başlatma çabalarını neredeyse imkansız hale getirmektir.
Hava saldırıları aynı zamanda ülkedeki gıda güvenliği ve ulaşım üzerinde de son derece olumsuz bir etkiye sahip olacak; bu, pandeminin, Ukrayna savaşının ve Yemen'deki iç savaşların etkilerinin ardından zaten kabus gibi bir durum.
Yemen'de Husilerin geri çekilmesi yönünde bir çağrı kesinlikle olmayacak.
Yemen'de Husilerin geri çekilmesi yönünde bir çağrı kesinlikle olmayacak. Hava saldırıları ve genel olarak kuvvet, bu son derece karmaşık ülkede hiçbir fark yaratmıyor. Husilerin iç savaştaki düşmanları bile ABD'nin eylemini en azından kamuoyu önünde destekleyemedi ve desteklemeyecek. Yemen'de dış müdahaleye karşı Irak'tan bile daha güçlü bir duygu var.
Gazze savaşı genişliyor
Tahran'ın herhangi bir teşvikini gerektirmeyecek olan Husilerin faaliyetlerini kışkırtmada İran'ın doğrudan bir rol oynayıp oynamadığı ve ne ölçüde oynadığı açık değil. İranlılar gelişmeleri uzaktan izlemekle yetindiler, doğrudan müdahaleyi reddettiler ancak ABD'nin çıkarlarına ve prestijine yönelik tehdidi onayladılar.
