Tüpraş, 30 Ağustos Pazartesi günü yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamayı ‘dikkatsiz’ okuduğumuzda daha önce yapılan açıklamaların bir kopyası gibi gelir. Ancak… Tüpraş’ın bu açıklamasını ‘dikkatli’ okuduğumuzda; ‘Pes ediyorum! Siz kazandınız’ mini cümlelerini, farklı farklı kelimelerin içinden hece hece seçerek görebilirsiniz. Ama söylediğim gibi bunu herkes göremez!
**
Bir kere altını çizmek gerekir ki; Tüpraş’ın 50 milyon lira harcayarak ‘Su Hazırlama Ünitesi’ kurması… Ve de bunun sonunda en çok bir yıl sonra Sapanca Gölü’nden hiç su almayacak olması… Ya da, ‘çok acil ve afet durumlarında’ bugünkü çektiğinin belki de yüzde birini çekecek olması bu şehirdeki ‘bazı’ gazetelerin ve ‘bazı’ köşe yazarlarının olayı mantık çerçevesinde ele almasından kaynaklanmıştır.
**
Yani; Tüpraş’ın böyle bir yatırıma girmesi, bugüne kadar anlattıklarını, karşı hamleyle kendisine, ‘haksızsın’ kelimesiyle iade eden göl konusunda bilgili kalemler sayesinde olmuştur. Olaya şöyle bakmak gerekir. Yıllardır Tüpraş’ın gölden izinsiz ve para ödemeden su çektiği yazıldı çizildi. Yani bu tür yazılar, ‘Ya izin al ya da parasını öde’ mantığı yürütüyordu.
**
Biz ise ‘Hayır, dünyanın birkaç içme suyu gölünden biri olan, iki şehirde iki milyondan fazla insanın içme suyu ihtiyacını karşılayan Sapanca Gölü’nden su çekemezsin. Kendine başka kaynak bul’ dedik. Bunda da ısrarcı olduk. Bugüne kadar hoyratça çekilen göl suyu karşısında çıkardığımız bu isyan sesinin bir süre sonra sessizliğe gömüleceğini zanneden Tüpraş, bekledi, bekledi ve sonunda yanıldığını anlayınca, Su Hazırlama Ünitesi’ni hayata geçirmeye karar verdi.
**
‘Tüpraş, küresel iklim değişikliğinin oluşturduğu risk öngörüsü ile doğal kaynak tüketiminin azaltılması ve su kaynaklarının verimli kullanımı sorumluluğu gereği İzmit Rafinerisi’nde yeni Su Hazırlama Ünitesi kuruyor. Bu sistemden üretilecek su, üretim süreçleri ve acil durumlarda yangın suyu sisteminde kullanılacak. Arıtılmış atık suların yeniden kullanımı için “Ön Arıtım ve Ters Ozmoz Membran” teknolojisi ile kurulacak Su Hazırlama Ünitesi’nin yatırım tutarı yaklaşık 50 Milyon TL’sı. Yatırım ile Sapanca Gölü’nden su temininin asgariye indirilerek, su geri kazanımının en üst düzeye çıkarılması hedeflendi’
**
Açıklamasının ilk bölümünde bunu söylüyor Tüpraş. Bu bir ‘Aslında siz haklısınız’ demenin kibar yoludur. Bir yılda çektiği suyu, çeşitli çevresel yatırımlarla 7.6 milyon metreküpe kadar düşüren Tüpraş yeni tesisiyle yılda 12 milyon metreküp arıtılmış suyu tesislerine sokacak.
**
Bu konuda yaptığı, ‘Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü ile geliştirilen proje çerçevesinde, Körfez Bölgesi’nin arıtılmış atık suları işlenerek, yeniden kullanıma hazır hale getirilecek. Ünitenin saatte 450 m3 su üretecek ilk bölümü 4 ay, 1.000 m3’lük ikinci bölümü ise 12 ay sonra devreye alınacak. Bu miktar yılda yaklaşık 12 Milyon Ton su anlamına geliyor’ açıklaması da açık ve net ki; kullanılacak olan arıtılmış su; İSU’nun atık sularının işlenmesiyle elde edilecek. Yani; denize akacak olan atık sular, Tüpraş’ın 50 milyon liraya mal edeceği tesisle arıtılarak tesislerde kullanılacak.
**
Tüpraş açıklamasını şöyle sürdürüyor; ‘İki binli yıllarda ortalama 10 milyon ton su kullanan İzmit Rafinerisi’nde süreç ve sistem iyileştirmeleri ile geri kazanım çalışmaları sonucunda, su kullanımı yılda 7.4 milyon ton seviyelerine inmişti. Ayrıca İzmit Rafinerisi’nde gerçekleştirilen enerji verimliliği ve su tasarrufu çalışmalarıyla Sapanca Gölü’nden alınan su miktarı ocak-mayıs 2014 döneminde 2013 yılı ortalamasına göre % 25 oranında azalmıştı’
**
‘Su Hazırlama Ünitesinin devreye girmesi ve planlandığı şekilde çalışması sonucu Tüpraş, Sapanca Gölü’nden kullandığı üretim amaçlı su miktarını atık sudan karşılayacaktır. Alternatif su kaynaklarının devreye alınmasının yanı sıra, yüksek ısı ve basınç altında çalışan rafineri üretim faaliyetinin emniyetle sürdürülebilmesi, ürün güvenliği, afet ve su taşkını riski için Sapanca Gölü su nakil hatları çalışır halde tutulmaya devam edilecektir.’
**
İşte, çok açık olmasına rağmen, ‘anlaşılamayan’ bölüm bu açıklamanın son paragrafında yer alıyor. Yani, Tüpraş’ın, ‘Sapanca Gölü su nakil hatları çalışır halde tutulmaya devam edilecektir’ Kölümünden söz ediyorum. Asıl curcunayı da bu bölüm çıkartıyor zaten, açıklamayı iyi algılayamayanlar tarafından. Aslında net olarak söylüyor. Diyor ki, ‘yüksek ısı ve basınç altında çalışan rafineri üretim faaliyetinin emniyetle sürdürülebilmesi, ürün güvenliği, afet ve su taşkını riski için Sapanca Gölü su nakil hatları çalışır halde tutulmaya devam edilecektir’
**
Bir sigortadan bahsediyor Tüpraş. Yeni tesisinin bitmesinden sonra ihtiyacından fazla su temin edecek olmasına rağmen, olası bir aksiliklerden söz ediyor. ‘Su taşkını’ diyor. ‘Afet’ diyor. ‘Bu gibi durumlar için, Sapanca Gölü içindeki hatlarımızı çekmeyeceğiz’ diyor. İyi okuyamayanlar için bu bölüm, ‘Hatlar suyun içinde, çekip çekmediğini nereden bileceğiz’e getiriliyor.
**
Tüpraş’ın, Sapanca Gölü’nün katillerinden biri olduğu yönünde en az on düzine yazı yazdım. Zamanında Tüpraş’ın göl içindeki hatlarını fotoğraflayıp haberler yaptım. Yani anlatacağım şudur; şimdi Tüpraş’ı alkışlamıyorum. Tam tersi; Tüpraş’ın bu adımları, bizim gibi eleştiriyi anlayarak, bilerek yapanlar sayesinde bu kararı aldığını söylüyorum. Tüpraş’ın attığı bu adım, ben ve benim gibilerin ısrarlı yazıları sonunda olmuştur.
**
Şöyle düşünerek doğruyu bulalım. Tüpraş’ın gölden su çekmesiyle ilgili kimse bir şey yapabildi mi? Hükümet müdahale etti mi? İlgili bakanlık müdahale etti mi? Konu bu kadar TBMM’ye taşındı çözüm geldi mi? Çeşitli mahkemelerde davalar açıldı, sonuç çıktı mı? Bütün bunları takmayan Tüpraş, aynı şekil yoluna devam ederdi. Etmemesinin ve edememesinin sebebi, yukarıda anlattığım sebeplerdir. Açıklamayı doğru okumak lazım!..