Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından bu yıl 28'incisi gerçekleştirilen "Bursa 250 Büyük Firma Araştırması-2024" sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, 2024 yılında Bursa'da 250 büyük firmanın toplam net satışları 2023’e göre yüzde 43 artarak 1 trilyon 467 milyar TL’ye yükseldi. Ancak firmaların kârlılığı geriledi.
Bursa ekonomisinin önemli saha çalışmalarından biri olan araştırma, kentin üretim, ihracat, istihdam ve katma değer performansını ortaya koyarken, küresel ve ulusal ekonomik gelişmelerin firmalar üzerindeki etkilerini de yansıtıyor. Firmalar, net satış, katma değer, öz kaynak, aktif toplamı, vergi öncesi dönem kâr/zarar, ihracat, istihdam, üretimden satışlar ve FAVÖK göstergelerine göre değerlendirildi.
Satışlarda güçlü artış, kârlılık geriledi
2024 yılında 250 büyük firmanın toplam iç ve dış satışları yüzde 43 artışla 1 trilyon 467 milyar TL’ye yükselirken, üretimden net satışlarda yüzde 44’lük artış kaydedildi. Buna karşın katma değer büyümesi sınırlı kaldı ve yüzde 10 artışla 231,7 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.
Kâr eden firma sayısı 220’den 164’e düşerken, vergi öncesi kâr/zarar toplamı yüzde 67 azalarak 28,2 milyar TL’ye indi. Firmaların toplam faaliyet kârı yüzde 50,7 azalarak 47,7 milyar TL’ye, FAVÖK büyüklüğü ise 157,5 milyar TL’ye geriledi. Finansman giderleri yüzde 14,5 artarak 54,9 milyar TL’ye yükseldi ve firmaların kârlılıklarını sınırlayan temel unsur oldu.
İhracat performansı Türkiye ortalamasının üzerinde
Bursa’nın ihracatı 2024’te dikkat çekici bir artış gösterdi. 250 büyük firmanın toplam ihracatı yüzde 10,8 artışla 14,8 milyar dolara yükseldi. Toplam istihdam ise yüzde 7 artışla 189 bin 977 kişiye ulaştı. Yabancı sermayeli firma sayısı ise 42 olarak önceki yıl ile aynı seviyede kaldı.
Bursa'nın ilk 10 firması
Net satışlara göre Bursa’nın en büyük 10 firması şöyle sıralandı: Oyak Renault (175,5 milyar TL), Tofaş (106,1 milyar TL), TGS Dış Ticaret (84,3 milyar TL), Bosch (64,1 milyar TL), Borçelik (46,6 milyar TL), Togg (41,7 milyar TL), Sütaş, Uludağ Perakende Elektrik Satış, Köfteci Yusuf ve Karesi Polyester.
Sektörel dağılım
Listede 69 firma otomotiv yan sanayi, 35 firma tekstil, 31 firma gıda-tarım-hayvancılık, 26 firma perakende ticaret ve 21 firma metal sektöründe faaliyet gösteriyor. Ayrıca makine-teçhizat, çimento, enerji, inşaat, plastik, mobilya, hizmet, eğitim-danışmanlık, otomotiv ana sanayi ve diğer sektörlerden firmalar da listede yer aldı.
Başkan Burkay: “Bursa üretmeye devam etti”
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, küresel ticareti zorlayan jeopolitik gerilimler ve korumacı politikaların üretim zincirlerini etkilediğini belirterek, "Artan enerji ve işgücü maliyetlerine rağmen Bursa iş dünyası üretmeye, ihracat yapmaya ve istihdamını korumaya devam etti. Kârlılıktan ödün verse de çarklarını durdurmadı" dedi.
Satış kârlılığının 2023’te yüzde 8,4 iken 2024’te yüzde 1,9’a gerilediğini, finansman giderlerinin faaliyet kârına oranının ise yüzde 50’den yüzde 115’e yükseldiğini vurgulayan Burkay, "Bu tablo Bursa'nın üretim azminin, direncinin ve dayanışma kültürünün en somut kanıtıdır" ifadelerini kullandı.
Verimlilik ve teknoloji öncelikli rekabet
Başkan Burkay, küresel rekabette belirleyici unsurun artık miktar değil verimlilik olduğunu belirterek, "Önümüzdeki dönemde hedefimiz; teknolojiyi, dijitalleşmeyi ve verimliliği merkezine alan üretim modellerini yaygınlaştırmak. Tüm zorluklara rağmen üretimden, ihracattan ve istihdamdan vazgeçmeyen firmalarımızı kutluyorum" dedi.
