Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin Ulusal Eğitim İstatistikleri yayımlandı. Rakamlar genel olarak Türkiye'nin eğitimde ilerlediğini gösterirken, Sakarya özelinde ise çarpıcı bir tablo ortaya koydu. Eğitim süresi açısından Türkiye ortalamasına neredeyse birebir yaklaşan Sakarya, kadın-erkek eşitliğinde ise ülke ortalamasını geride bırakarak pozitif bir ayrışma yaşadı.
Sakarya, Eğitim Süresinde Türkiye’nin Nefesini Ensesinde Hissediyor
2024 itibarıyla Türkiye'de 25 yaş ve üzeri bireylerin ortalama eğitim süresi 9,5 yıl olarak ölçüldü. Sakarya ise bu alanda 9,4 yılla Türkiye ortalamasına çok yakın bir konumda yer aldı. Geçen yılki ortalama olan 9,3 yıla kıyasla bu artış, şehre dair olumlu bir gelişme sinyali veriyor.
Kadınlar ve erkekler özelinde de benzer bir tablo mevcut. Erkeklerde Türkiye ortalaması 10,2 yıl iken, Sakarya 10,1 yılla hemen arkasından geliyor. Kadınlarda ise Türkiye ortalaması 8,8 yıl, Sakarya ise 8,7 yıl ile neredeyse birebir. Eğitim süresindeki bu yakınlık, şehirdeki eğitime erişim ve sürdürülebilirliğin ülke genelinde yakalanan ivmeyi yansıttığını gösteriyor.
Sakarya, Cinsiyet Eşitliğinde Türkiye'yi Solladı
Kadınların eğitim süresinin erkeklere oranını gösteren “Cinsiyet Eşitliği Endeksi” verilerine göre Sakarya, 2023’te 0,86 olan oranı 2024’te 0,87’ye taşıyarak Türkiye ortalamasını (2024: 0,86) geçti. Bu gelişme, Sakarya’da kadınların eğitime erişimi açısından daha dengeli bir yapının oluştuğuna işaret ediyor.
Özellikle kırsal bölgelerde eğitimde cinsiyet farkının hâlâ sorun olduğu Türkiye’de, Sakarya’nın bu alandaki performansı umut verici. Eğitimde kadın-erkek eşitliği konusundaki bu ilerleme, hem yerel yönetimlerin politikaları hem de toplumsal bilincin artışıyla açıklanabilir.
Türkiye Genelinde Eğitimde Büyük Sıçrama: Kadınlar Zirvede
TÜİK verilerine göre, 25-34 yaş grubunda yükseköğretim mezunu oranı 2008’de %13,5 iken, 2024’te %44,9’a yükseldi. Kadınlarda bu oran %48,9’u buldu. Bu artış, kadınların üniversite mezunu olma konusunda erkekleri geçtiğini gösteriyor. Kadınların yükseköğretimdeki bu yükselişi, hem toplumsal cinsiyet eşitliği hem de işgücü niteliği açısından çarpıcı bir gelişme olarak öne çıkıyor.
Eğitim Süresi En Hızlı Artan İl: Şırnak, En Yavaş Artanlar Arasında İstanbul
Ortalama eğitim süresinin en hızlı arttığı il %51,6 ile Şırnak olurken, İstanbul, İzmir ve Sakarya gibi büyükşehirler bu konuda daha istikrarlı bir gelişim çizgisi sergiledi. Sakarya her ne kadar sıçrama göstermese de istikrarlı ilerleyişiyle Türkiye ortalamasına uyum sağladı.
Eğitimli Anne-Babanın Etkisi Büyük
Ebeveynin eğitim düzeyi, çocukların eğitim seviyesini doğrudan etkiliyor. TÜİK verilerine göre, annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin %84,4’ü üniversite mezunu oluyor. Eğitimli bir aile yapısı, eğitimi nesiller arası bir zincir haline getiriyor. Bu zincirin Sakarya’da da giderek güçlendiği gözlemleniyor.
