Her yıl ortalama 1 milyar dolarlık yatırım yapan Türkiye otomotiv sektörü, aşınan rekabet gücü ve artan dışa bağımlılık nedeniyle üretimde hedeflenen artışı yakalayamıyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, 2025 yılının ilk yarısına ilişkin yaptığı değerlendirmede, sanayicinin yaptığı büyük yatırımlara rağmen kapasite kullanım oranlarının ve yerli payının düştüğüne dikkat çekti. Haziran ayında otomobil üretimi %7 gerilerken, yerli payı sadece %24’e düştü. Hafif ticari araçlarda ise bu oran %17 seviyesine kadar indi.
"Yatırımın Karşılığını Alabilmemiz İçin Daha Çok Üretmemiz Gerekiyor"
2025’in ilk 6 ayında otomotiv sektörü geçen yıla paralel olarak 706 bin araç üretirken, bu rakam artan kapasiteye rağmen yetersiz kaldı. OSD Başkanı Eroldu, “Yaptığımız yatırımların karşılığını almak için üretimimizin daha fazla olması gerekirdi” diyerek mevcut üretim düzeyinin, sanayicinin yükünü hafifletmeye yetmediğini vurguladı.
Kapasitenin 2 milyondan 2.2 milyon araca çıkmasına rağmen kapasite kullanım oranlarının gerilediğine dikkat çeken Eroldu, bu durumun sabit maliyetleri artırarak sektörün maliyet baskısını büyüttüğünü ifade etti.
Adetsel İhracat Gerilerken Dolar Bazında Rekor Kırıldı
İhracatta ilk yarıda %7,5’lik artışla 530 bin adetlik araç yurtdışına gönderildi. Ancak Eroldu, 2017’deki 714 binlik rekorun hâlâ uzağında olunduğunu belirterek, “Bu kadar yatırım yapan bir sektör daha iyi rakamlar vermeli” dedi. İhracat gelirleri ise %12 artışla yaklaşık 20 milyar dolara ulaşarak son 10 yılın ilk yarı rekorunu kırdı. Ancak Eroldu, bu artışın esasen birim fiyatlardaki yükselişten ve hibrit-elektrikli araçların daha pahalı oluşundan kaynaklandığını söyledi.
İç Pazarda Rekor Satış, Yerli Araçta Düşüş
İç pazarda 2025’in ilk yarısında 629 bin araçla satış rekoru kırılırken, yerli araçların bu satışlardaki payı geçen yılki %32 seviyesinden %29’a, Haziran ayında ise %24’e kadar düştü. Hafif ticari araçlarda ise yerli payı %20’nin altına indi. Eroldu, bu düşüşün sanayi üretimini doğrudan olumsuz etkilediğini belirtti.
Çinli Markalara Uyarı: "Ya Yatırım Yapın Ya da Kurallar Değişsin"
Yerli sanayicinin pazarda zayıflayan rekabet gücünde Çinli otomotiv firmalarının ithalata dayalı stratejilerinin etkili olduğunu dile getiren Eroldu, “Çinlilerin ya yatırım yapmaları lazım ya da bizim yaptırım uygulamamız gerek. Yatırım yaptıkları sürece bir sorun görmüyoruz. Ama sadece ithalatla pazarı ele geçirmeleri adil değil” dedi.
BYD ve Chery Yatırımları Harekete Geçmedi
Geçen yıl temmuz ayında açıklanan BYD’nin Manisa’daki yatırımına işaret eden Eroldu, üzerinden bir yıl geçmesine rağmen bölgede herhangi bir faaliyet gözlenmediğini belirtti. Aynı şekilde, Samsun’da yatırım yapacağı duyurulan Chery markasının da henüz bir adım atmadığını kaydeden Eroldu, yatırım sözlerinin somut adımlarla desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
“Rekabetçiliğimizi Kaybettik, Doğu Avrupa'dan Pahalıyız”
Türkiye’nin son 3 yılda otomotivde rekabetçilik kaybı yaşadığına dikkat çeken Eroldu, “Türkiye otomotiv sanayi şu anda Doğu Avrupa ülkelerinden daha pahalı bir kaynak haline geldi” diyerek uyarıda bulundu. Otomotiv ihracatının genel ihracat içindeki payı %17,6’ya yükselse de, iç pazardaki ithalat baskısının sürdüğünü söyledi.
“Özel Sektör Verimlilikle Direniyor, Ortak Aklın Zamanı”
Rekabetçiliği yeniden kazanmak için kamu, özel sektör ve sendikaların birlikte hareket etmesi gerektiğini belirten Eroldu, “Zor bir dönemden geçiyoruz. Bu dönemi verimliliği artırarak aşmamız gerek. Verimlilik, özel sektörün elindeki en güçlü silah” dedi.
2026 İçin Umut Var
2025’in birçok yatırım açısından geçiş yılı olduğunu belirten Eroldu, 2026’da üretim adetlerinin ve sektörün genel ivmesinin daha yüksek olacağını öngördü. Yüksek faizlere rağmen iç pazarda canlılığın sürdüğünü belirten Eroldu, faizlerin düşmesiyle birlikte sektörün hız kazanacağını ifade etti.
Dış Ticaret Açığı Artıyor
OSD Başkanı, yerli üretimdeki düşüşe paralel olarak otomotiv sektörünün sadece ilk 5 ayda 3 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdiğini açıkladı.
