Son dönemde artan yanlış haşere ilaçlama vakaları ve İstanbul’da Böcek ailesinin hayatını kaybetmesine neden olan uygulama, kamuoyunda büyük endişe yarattı. Konuya ilişkin Yeni Sakarya'ya açıklamalarda bulunan Ziraat Mühendisi Ercan Kuyumcu, yanlış ve yetkisiz ilaçlamaların insan sağlığını doğrudan tehdit ettiğini belirterek kritik uyarılarda bulundu.
“Yanlış bir uygulama saniyeler içinde zehirler”
Kuyumcu, hem doz hatalarının hem de ruhsatsız kişilerin gerçekleştirdiği uygulamaların ciddi riskler içerdiğine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Doz hataları, yanlış aktif madde kullanımı, bilinçsiz karışımlar hem insan sağlığına hem çevreye zarar verir. Ruhsatsız kişiler tarafından yapılan uygulamalar hukuken de suçtur. Yanlış bir uygulama saniyeler içinde zehirlenmeye, dakikalar içinde ölüme yol açabilir.”
Ölümcül fosfin gazı: “Otel veya evde kullanılması açık bir cinayet riski”
İstanbul’da Böcek ailesinin ölümüne neden olduğu iddia edilen fosfin gazının tarımsal fumigasyon yöntemi olduğunu vurgulayan Kuyumcu, gazın sadece yetkili Tarım Bakanlığı operatörleri tarafından uygulanabileceğini belirtti:
-
“Fosfin, 1–2 ppm’de bile zehirleyici, 50 ppm üzerinde kısa sürede ölümcül bir gazdır.”
-
“İnternette görülen birçok firma ruhsatsız. İnsan sağlığını hiçe sayarak ölümcül maddeler kullanabiliyorlar.”
-
“Fumigasyon en az 72 saat kapalı ortam gerektirir. Yanlış uygulamalar patlama riskine bile yol açabilir.”
-
“Otel, hastane ve yaşam alanlarında bu tür uygulamaların yapılması kabul edilemez, açık bir cinayet riski taşır.”
Kuyumcu, vatandaşların yalnızca Sağlık Bakanlığı ruhsatlı firmaları tercih etmesi gerektiğini özellikle vurguladı.
Otel odalarında risk: “Havalandırma süresi hayati önem taşıyor”
Kuyumcu, konaklama tesislerinde kullanılan biyosidal ilaçlarda etki süresi ve güvenli giriş zamanının mutlaka dikkate alınması gerektiğini belirtti:
-
Otel odalarının en az 2 saat kapalı kalması, ardından 20–30 dakika havalandırılması gerekiyor.
-
Yüzeyler tam kurumadan temas edilmesi cilt tahrişlerine, alerjik reaksiyonlara ve akut zehirlenme belirtilerine neden olabilir.
Bu kurallara uyulmadan odaya girilmesinin baş ağrısı, mide bulantısı ve solunum yolu irritasyonlarına yol açabileceğini ifade eden Kuyumcu, “Yeterli havalandırma yoksa toksik etki katlanarak artabilir” dedi.
“Gıda işletmeleri en yüksek risk grubunda”
Gıda işletmelerinin haşere ilaçlamasında en kritik alan olduğunu belirten Kuyumcu, kimyasal kalıntıların gıdaya geçmesi halinde besin yoluyla zehirlenmelerin ortaya çıkabileceğini söyledi:
“Açıkta kalan gıdalar, uygulama sonrası buharlaşan kimyasalları emebilir. Bu nedenle tüm ürünler ve yüzeyler ilaçlama öncesi mutlaka kapatılmalı veya ortamdan uzaklaştırılmalıdır.”
Koku uyarısı: “Keskin kimyasal koku varsa odaya girmeyin”
Kuyumcu, bazı kullanıcıların “koku yoksa ilaçlama yapılmamıştır” düşüncesiyle yanıldığını ifade etti:
-
Ruhsatlı halk sağlığı ilaçları çoğu zaman kokusuzdur.
-
Ancak odada keskin, rahatsız edici kimyasal bir koku varsa tarım ilacı veya uygun olmayan maddelerin kullanılmış olabileceği anlamına gelir.
-
Bu durumda odaya kesinlikle girilmemeli, işletmeden acil önlem istenmelidir.
“Uygulama Belgesi isteyin!”
Vatandaşların hem otellerde hem diğer işletmelerde güvenli uygulama talep etme hakkı olduğunu hatırlatan Kuyumcu, şu önerilerde bulundu:
-
Ek-1 Uygulama Belgesi mutlaka talep edilmeli.
-
Belgede uygulayıcı firma, kullanılan ilaçlar ve tarih bilgileri yer almalı.
-
İşletme belge vermekten kaçınıyorsa uzak durulmalı.
-
Odaya girer girmez 10–15 dakika havalandırma yapılmalı.
-
Bavullar yere koyulmamalı; şüpheli leke, yağlanma, koku veya iz varsa hemen oda değişimi istenmeli.
Fotoğraf: Gülten Işık
