Tüm dünyada gıda sektöründe önemli bir sorun olan güvenli gıdada başı beyaz et ve yumurta sektörü çekiyor. Yumurtanın üretimi, üretimde uygulanan yöntemler ve hayvan sağlığı üzerindeki etkileri tartışılırken yumurta üretim teknikleri ülkeden ülkeye hatta markadan markaya değişiyor.
Endüstriyel yumurta üretiminde tavuklar, yaklaşık bir dosya kâğıdı genişliğindeki kafeslerde yaşamlarını sürdürüyor.
Sektörün içinde olan ve endüstriyel tavukçuluk alanında görev yapan deneyimli veteriner hekim, sistemin işleyişi ve hayvan sağlığına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
İşletmelerde temel kriterin “hayvan performansı” olduğunu belirten veteriner hekim, “Hayvanların performansına bakılıyor, verim düştüğünde kesime gönderiliyorlar. Bir tavuk bu sistemde ortalama
100 hafta yaşıyor” dedi. Biyogüvenlik önlemlerinin üretim sürecinde hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan veteriner hekim, bu kuralların hem hayvan sağlığı hem de üretim güvenliği açısından belirleyici olduğunu ifade etti.
Uzmanlara göre kafeste üretimin hem hayvan hakları hem de vicdani yönden bazı sakıncaları da var.
Toprağa basmadan, kanatlarını tam olarak açamadan yetiştirilen hayvanların bu sınırlı alanlardaki hareketsizliği, kemik gelişimi sorunları ve stres gibi sağlık problemlerine yol açabiliyor. Üretim sürecinin bir parçası olarak, yumurta verimi bulunmadığı için ekonomik değer taşımayan erkek civcivlerin yumurtadan çıkar çıkmaz imha edilmesi ise sistemin kamuoyunda daha az bilinen yönleri arasında yer alıyor.
Barkodlar Neyi Anlatıyor?
Yumurta üreticileri, tüketici dernekleri ve gıda mühendisleri yumurta konusunda tüketicileri bilinçli olmaya davet ediyor. Bunun için de bazı formüller var:
Tüketiciler, yumurta kabuğunun üzerindeki kodlar sayesinde ürünün hangi üretim yöntemiyle elde edildiğini öğrenebiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili tebliğine göre, bu kodlar üretim sistemine ilişkin önemli bilgiler içeriyor.
Buna göre;
3TR, yumurtanın endüstriyel dar kafeslerde üretilen kafesli sistemden geldiğini
2TR, kafessiz üretim yapıldığını ve tavukların kümes içinde serbest dolaşabildiğini
1TR, açık alana erişimi bulunan gezen tavuk sistemini
0TR ise organik yemle beslenen ve doğal yaşam alanlarına sahip organik yetiştiriciliği ifade ediyor.
Bilinçli Tercih
Uzmanlar, hayvan refahının iyileştirilmesi ve daha etik üretim modellerinin yaygınlaşması için tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarının belirleyici olduğunu vurguluyor. Kafes sisteminin getirdiği olumsuzlukların önüne geçmek adına, vatandaşların market raflarında 3 numaralı yumurtalar yerine, hayvanların hareket özgürlüğüne sahip olduğu 0 ve 1 numaralı kodları tercih etmesi öneriliyor.
ERAY KURTAY
