Dünya ekonomisi, 20 Ocak 2025 itibarıyla açıklanan makroekonomik veriler ve ABD'deki gelişmelerle şekilleniyor. Yatırımcılar, ABD'deki Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verileri, Donald Trump'ın başkanlık görevini devralmasıyla birlikte küresel ticarete olan etkilerini ve Orta Doğu'daki jeopolitik risklerin azalmasıyla petrol fiyatlarında görülen değişimi yakından izliyor.
ABD Ekonomisi ve Küresel Ticaret
Geçtiğimiz hafta ABD'de açıklanan Aralık 2024 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verileri, piyasa beklentilerine paralel şekilde artış gösterdi. Aylık bazda %0,4, yıllık bazda ise %2,9 artışla, enflasyonist baskılar bir miktar yavaşladı. Ancak bu durum, dolar endeksindeki yükselişi sınırlayamadı; geçen hafta 110,2 ile Kasım 2022'den bu yana en yüksek seviyesine ulaşan dolar endeksi, ardından 109,7'ye gerileyerek denge buldu.
Bu veriler ışığında, Uluslararası Para Fonu (IMF) da küresel büyüme tahminini güncelledi. IMF'nin Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'na göre, küresel büyüme oranının 2025 ve 2026'da %3,3 ile devam etmesi bekleniyor. Ancak bu oran, 2000-2019 dönemi ortalaması olan %3,7'nin altında kalacak.
Çin Ekonomisi ve Bölgesel Gelişmeler
Çin ekonomisi ise geçtiğimiz yıl beklenenden daha güçlü bir performans sergileyerek %5 büyüdü. Aralık ayında sanayi üretimi yıllık bazda %6,2 artarken, perakende satışları da %3,7 ile beklentileri aştı. Bu veriler, Çin'deki ekonomik toparlanmanın devam ettiğini ve bölgesel büyümeye yönelik umutları pekiştirdi.
Orta Doğu'daki jeopolitik risklerin azalması, özellikle İsrail ile Filistin arasında sağlanan ateşkesin ardından piyasalarda risk iştahını artırdı. Bu durum, petrol fiyatlarında bir miktar gevşemeye yol açtı.
Değerli Metaller ve Petrol Fiyatları
Makroekonomik verilerin ardından değerli metallerde dalgalanma gözlendi. ABD'deki gerileyen tahvil faizleri, altının ons fiyatındaki artışı destekledi. Altın fiyatları %0,4, paladyum fiyatları ise %0,6 artarken, platinde %2,7, gümüşte ise %0,1'lik bir azalma yaşandı.
Petrol fiyatları ise geçtiğimiz hafta OPEC’in ham petrol üretim verileri ve ABD'nin Rus petrol üreticilerine yönelik aldığı yaptırım kararlarının etkisiyle yükseldi. OPEC'in ham petrol üretiminin arttığına dair gelen veriler, arz endişelerini yatıştırarak fiyatların düşüşünü engelledi. OPEC, 2025’te küresel petrol talebinin günlük 1 milyon 450 bin varil artarak 105 milyon 200 bin varile ulaşacağı tahmininde bulunarak, talepte büyük bir sıçrama olmayacağını belirtti. Bunun yanında, petrol fiyatları OPEC'in üretim artışıyla dengelenmiş oldu.
Tarım Emtiaları ve Ticaretin Geleceği
Donald Trump’ın başkanlık dönemi ile birlikte ticaret savaşlarının yeniden tırmanma ihtimali, tarım emtialarına olan talebi artırdı. Çin'in, ABD yerine Brezilya’dan soya fasulyesi tedarik etmeye yönelmesi, Çinli alıcıların stoklama stratejilerini güçlendirdi. ABD Tarım Bakanlığı’nın, 2024 hasat tahminlerini düşürmesi, mısır ve soya fasulyesi vadeli işlemlerinde artışa yol açtı. Aynı şekilde, Fransız şeker üreticisi Ouvre’ın teknik ve mali sorunlar nedeniyle fabrikanın kapanması kararı alması, şeker üretiminde arz sorunlarına yol açtı.
Hindistan'ın şeker ihracatına yönelik planları ve Fildişi Sahili'ndeki kakao kaçakçılığıyla mücadele kararları da sektördeki gelişmeleri etkileyen faktörler arasında yer aldı.
Petrol ve Gaz Ticareti
Trump’ın başkanlık görevini devralmasıyla birlikte, enerji ithalatı konusunda ABD'nin daha agresif bir tutum sergilemesi bekleniyor. Özellikle Orta Doğu’daki gerilimler nedeniyle Güney Kore'nin ABD'den daha fazla petrol ve gaz ithal etmeyi düşünmesi, Trump’ın bu konuda alacağı politikalarla örtüşüyor. Trump, Avrupa Birliği’ni ABD petrol ve gazını daha fazla ithal etmeye zorlamayı planlıyor; aksi takdirde ABD, Avrupa'dan yapılan ihracatlarda ek tarifeler uygulama tehdidinde bulunmuştu.
Genel Piyasa Yansıması
Geçtiğimiz hafta baz metallerde artış yaşandı. Çin'deki ekonomik veriler, bölgedeki talebin artacağına dair umutları güçlendirerek fiyatları yukarı yönlü hareket ettirdi. Şili'deki bakır üretiminin artacağı yönündeki açıklamalar da fiyatları etkileyen faktörler arasında yer aldı. Bununla birlikte, nikel ve alüminyum fiyatları da sırasıyla %1,2 ve %4,3 artış gösterdi.
