Asgari ücret ve emekli maaşı artışları öncesinde, özellikle perakende sektöründe yaşanan fiyat artışları yeniden kamuoyunun gündemine geldi. Uzmanlar ve sektör temsilcileri, maaş zamlarının ürün fiyatlarına etkisinin en fazla yüzde 5 seviyesinde olduğunu belirtirken, bu oranın üzerindeki artışların fırsatçılık olarak değerlendirildiğini vurguluyor.
Henüz 2026 yılında uygulanacak asgari ücret rakamları netleşmemiş olmasına rağmen, birçok işletmenin ürün ve hizmet fiyatlarına zam yapmaya başlaması dikkat çekiyor. Gıdadan giyime, sanayi ürünlerinden hizmet bedellerine kadar pek çok alanda etiketler değişirken, yapılan artışların çoğu “asgari ücret zammı” gerekçesiyle savunuluyor. Ancak asgari ücret henüz belirlenmeden yapılan bu zamların, rakam netleştikten sonra ikinci bir fiyat artışıyla devam etmesi, tüketicilerin tepkisine yol açıyor.
“Bu Artışlar Fırsatçılıktır”
İstanbul Perakendeciler Federasyonu Yüksek İstişare Konseyi Üyesi Faruk Güzeldere, söz konusu durumu açıkça fırsatçılık olarak nitelendirdi. Pandemi sonrası piyasa koşullarının değiştiğini ve ticaret ahlakında bozulmalar yaşandığını ifade eden Güzeldere, bir işletmede personel maliyetinin ürün fiyatına etkisinin ortalama yüzde 10 civarında olduğunu söyledi.
Asgari ücret artışının ürün fiyatına doğrudan etkisinin ise yüzde 3 ila yüzde 5 arasında değiştiğini belirten Güzeldere, hizmet sektöründe bu oranın nispeten daha yüksek olabileceğini ancak üretim sektörlerinde ham madde maliyetlerinin belirleyici olduğunu dile getirdi. Güzeldere, “Ücret zammı kadar fiyat artırmak, ekonomik gerekçeden çok fırsatçılık anlamına gelir” dedi.
Ticaret Bakanlığı Denetimleri Artırdı
Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artışlarına karşı denetimlerini sıklaştırdı. Zincir marketler ve büyük perakendecilerle yapılan toplantılarda, işçilik maliyetinin fiyatlara etkisinin sınırlı olduğu vurgulanarak, “asgari ücret arttı” gerekçesiyle zam yapılmaması gerektiği sektör temsilcilerine iletildi. Bakanlık ekipleri sahada denetimlerini sürdürürken, aykırılık tespit edilen işletmelere idari para cezaları uygulanıyor.
Gıda Fiyatlarında Kısmi Düşüş
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre, kasım ayında markette takip edilen 42 ürünün 18’inde fiyat artışı, 24’ünde ise fiyat düşüşü yaşandı. Özellikle temel gıda maddeleri ile meyve ve sebze gruplarında belirgin bir ucuzlama gözlemlendi. Küresel piyasalarda ise Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre gıda fiyatları artış eğilimini sürdürse de, ekim ve kasım aylarında yatay bir seyir izledi.
Kira Artışları Perakendeciyi Zorluyor
Faruk Güzeldere, gıda perakendeciliğinde yaz döneminin zayıf geçtiğini, yıl sonu için de benzer bir tablo beklendiğini ifade etti. Tüketicilerin fiyatlardaki düşüşe rağmen temkinli alışveriş yaptığını belirten Güzeldere, sektörün en büyük gider kalemlerinden birinin kira bedelleri olduğunu vurguladı.
Güzeldere, geçen yıl 200 bin lira olan bir market kirasının bu yıl 1 milyon liraya kadar çıktığını belirterek, kira artışlarının çoğu zaman altın fiyatlarındaki yükselişe paralel belirlendiğine dikkat çekti.
Öne Çıkan Başlıklar
-
Maaş zamlarının ürün fiyatlarına etkisi en fazla yüzde 5
-
Ticaret Bakanlığı fahiş fiyatlara karşı denetimleri sürdürüyor
-
TZOB verilerine göre kasım ayında 24 üründe fiyat düşüşü yaşandı
-
Perakende sektöründe kira artışları ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor
