Tiroid bezinin az çalışması sonucu kandaki tiroid hormonu seviyesinin azalmasına hipotiroidi denir. Tiroid bezinin hormon üretmede yetersiz olduğu durumlarda ortaya çıkan bu hastalık genellikle bağışıklık sisteminin tiroid bezi ile savaştığı durumlarda görülmektedir. Bunun dışında yetersiz iyot alımı ve diğer tiroid bezi rahatsızlıklarında kullanılan ilaçlar nedeniyle de görülebilmektedir.
Tiroid hormonu, boynun hemen ön tarafında bulunan tiroid bezinden üretilen bir hormondur. Tiroid hormonu vücuttaki enerji metabolizmasını düzenleyen önemli bir hormondur. Beyinde bulunan hipofiz bezi tarafından üretilen bu hormonun salgılanmadığı durumlarda ciddi metabolizma aksaklıkları ortaya çıkmaktadır.
----
Hipotiroidi yaşa bağlı olarak iki şekilde görülmektedir. Miksödem hipotiroidi erişkinlerde tiroid hormon sentezindeki eksikliğe bağlı olarak ortaya çıkarken, kretenizm hipotiroidi doğum öncesinde veya doğumdan hemen sonra tiroid hormon sentezinin eksikliği ile ortaya çıkan durumdur.
Hipotiroidizm hastaları erken tanı konduktan sonra tedavi edilerek normal yaşamlarına dönebilmektedir. Tedavi edilmeyen ve ilerleyen vakalarda acil müdahale gerektiren miksödem koması gelişebilir.
Hipotiroidi Kimlerde Görülür ?
Tiroid hormonunun azalmasıyla ortaya çıkan hipotiroidi tablosu birçok neden bağlı olarak gelişmektedir.
- Hipotiroidinin en bilinen nedeni sebebi bilinmeyen bir şekilde tiroid bezi fonksiyonunun düzensizliği ile ortaya çıkan haşimato hastalığıdır. Önce guatr ile kendini gösteren bu hastalıkta giderek tiroid bezi küçülmeye başlar ve hormon üretemez hale gelir.
- Tiroid bezinin bir nedene bağlı olarak bir kısmının ya da tamamının alınması tiroid bezinin hormon üretmesini engeller ve hipotiroidi hastalığı ortaya çıkar.
- Tiroid kanserinde, uzman doktor görüşüne göre kullanılan radyoaktif iyot tedavisi tiroid bezine hasar verebilir ve hormon salgılayamamasına neden olabilir.
- İyot emilimini baskılayan besin maddelerinin tüketilmesi hipotiroidiye neden olabilmektedir.
- Hipofiz bezinin tiroid uyarıcı hormon salgılayamaması hipotiroidiye neden olabilmektedir.
Hipotiroidi Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?
Hipotiroidi hastalarında görülen belirtiler genel olarak metabolizma ile ilişkilidir. Hastalarda ilk başlarda her hastalıkta görülebilen kilo alımı ve yorgunluk gibi belirtiler görülmektedir. İşte hipotiroidi hastalarında görülen belirti ve bulgular;
- Soğuk havaya karşı hassasiyet vardır.
- Hasta yavaş hareket etmeye başlar. Sürekli uyku hali ve yorgunluk hisseder.
- Hasta mental yönden tembeldir. Olaylara karşı tepkisiz kalırlar ve olaylar arasında ilişki kuramazlar.
- Adele ağrıları
- Menstrüel siklus bozuklukları (adet döngüsünde düzensizlik)
- Libido kaybı
- Sağlıksız ve kurumuş cilt
- Kabızlık
- Kilo alımı
- Ruhsal problemler (anksiyete, depresyon vs.)
- Hafıza kayıpları
- Duyu problemleri
- Büyümede gecikme
- Zihinsel gelişimde gerilik gibi belirtiler hipotiroidi hastalarında sıklıkla görülmektedir.
Hipotiroidi Hastalığının Tedavisi Nasıldır ?
Hipotiroidi tedavisinin asıl amacı hastanın yetersiz salgıladığı tiroid hormonu desteği verilmesidir. Levotiroksin etkili ilaçlar ile hastaya hormon desteği yapılır. Uzman hekimlerin başlangıçta hastalığın seyrine göre doz ayarlamaları yapması gerekir.
Hipotiroidi tanısı konulan kadınlar çocuk sahibi olmayı düşünüyorlarsa hipotiroidi tedavisini uygun bir şekilde almalı, kendilerinin ve bebeklerinin sağlığı için önlem almalıdırlar. Bu nedenle hamilelik gibi düşüncesi olan hipotiroidi hastalarının mutlaka doktora bildirimde bulunmaları gerekmektedir.
Hipotiroidi hastalığı yetersiz iyot alımına bağlı olarak da gelişebilmektedir. Bu durumda diyete iyot içerikli gıdalar eklenerek hastanın yeterince iyot alımı sağlanır.
Hipotiroidi Hastaları Nasıl Beslenmeli ?
Hipotiroidi tanısı konulan hastaların endokrinoloji doktorları tarafından önerilecek beslenme tavsiyelerine uymaları tedavinin seyri açısından çok önemlidir.
Sadece beslenme programında değişiklik ile iyileşmeyen bu hastalık, doğru ilaç ve beslenme programlarıyla belirtilerini daha az hissettirmeye başlayacaktır.
Metabolizma üzerinde etkisi olan bu hormonun azalması beraberinde yavaş metabolizma gibi problemleri de beraberinde getirir. Bu hastalara genellikle protein alımı ve aerobik egzersizler önerilmektedir. Bu sayede metabolizmanın hızlandırılması amaçlanmaktadır.
İyot eksikliği olan hastalarda yemeklerde iyotlu tuz veya iyot zengini olan deniz ürünleri tavsiye edilmektedir. Hastalar iyotu besinlerden yeterince alabileceği için tedavide iyot takviyesine gerek yoktur. Fakat hastaların burada dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Fazla iyot alımı hipotiroidi geçirmek yerine daha farklı tiroid bezi problemlerini de beraberinde getirir.
