Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyuruyor. ‘’ Çocuklarınıza saygılı davranın, onlarla alay etmeyin, onlara hakaret etmeyin, aptal ve cahil gibi lakaplarla onları çağırmayın.’’ ( Hadis-i Terbiyeti, c. 2, s.96)
DEHB ( Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu)
Hiperaktivite: Aşırı hareketlilik, aktiflik ; dikkatsizlik, dürtüsellik durumudur. Hiperaktivite fiziksel bozukluklar veya zihinsel bozukluklardan kaynaklanabilir. Bazı çocuklar da sadece hareketli bir yapıya sahip olabilir. Aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği bir arada görülür.
Hiperaktif çocuklarda: hareketsiz duramama, çabuk sıkılma, sözünü kesme, kurallara uyamama, saldırgan olabilme, başkalarını rahatsız etme, yapacağı şeyin sonunu getirememe, eşyalarını sık kaybetme, aklına geleni hemen yaptığı için tehlikeyi görememe, çok konuşma, uyku düzeninin bozuk olması gibi durumlar görülür. Tedavisi, anne babanın desteği, dikkati ve ilgisi ile gerçekleşebilir. Hiperaktivite tedavi edilmediğinde; depresyon, davranış bozukluğu, alkol ve madde bağımlılığı, sosyal yaşamlarında sorunlar vb sıkıntılara dönüşebilir.
Hiperaktif olarak gözlemlediğimiz çocukların aileleri ile olan görüşmelerimizde, bir çok çocuğun, gün içinde paketli gıdalardan özellikle tatlı veya çikolatanın çok fazla tükettiğini öğrendik. Bir kiloluk kutu içerisindeki çikolatanın bir günde bittiğini söyleyenler de oldu.
Böyle davranan çocukların sayısı her gün biraz daha artmaktadır. Çoğu ebeveyn baş etmekte zorlandığı için ilaç tedavisine başlar. İlaç son çare olmalıdır. Öncelikle ilaçsız tedavi yöntemleri, bilinçle ve sabırla denenmelidir.
Hareketli çocuğa sahip olan ebeveynlere naçizane tavsiyelerimiz şöyledir: Çocuğun doğumundan itibaren, mümkün mertebe paketli gıda dediğimiz işlenmiş ürünleri tüketmemesi… Çikolata, bisküvi , kek, şekerlemeler, meyve suyu vb. bir çok paketli ürün yerine kuru meyve ( dut, erik, kayısı, incir, üzüm vb) leblebi, patlamış mısır, ceviz, fındık, fıstık, yoğurt, süt vb nin tüketilmesi…
Çocuk, yüksek enerjisini atması ve yorulması için futbol vb. aşırı hareketli spor dallarına yöneltilmemelidir. Zira hareketli bir iş yaptıkça kişi daha çok hareketli olur. Onun yerine sakin ve sabit kalabilmenin öğretilmesi ve alışkanlık haline gelmesi için çalışmaların yapılmasını önermekteyiz. Örneğin; çocukla birlikte sakin bir aktivite yaparak oturmak. Önce beş dakika ile başlayıp yavaş yavaş oturma sürenin uzatılması ve bu şekilde uzun sürse oturabilme alışkanlığının yerleşmesi.
Uyumak istemeyen çocuğumuzun göz bandına alıştırılarak uyku düzeninin oluşturulması… Göz bandı takılan çocuk, gözleri kapanmış olacağından, uyarıcılardan uzaklaşacak ve bir süre sonra uykuya dalacaktır. Sabırla uygulanmalı.
Hareketli çocuklar okullarda da sorun çıkarabilir. Böyle çocukların anahtarı ceza değil, ödüldür. Mesela Böyle bir öğrenci ile sınıfa girmeden önce kulağına eğilip, ‘’eğer iyi dinlersen teneffüse üç dakika erken çıkartıcam veya bir küçük şeker kazanacaksın ya da derslerde topladığın puanlar yirmi olunca sana …’’ ‘’ Sana güveniyorum, seni seviyorum, göreyim seni, sen yaparsın, benim için özelsin, konuşmadan durduğunda mutlu oluyorum…’’Gibi sözlerle motive edilebilir…
Çocuğun televizyon, bilgisayar, telefon vb. teknolojik aletlere bakıp orada renklerin hızlı değişiminden ters etkilenmesi yerine birlikte dikkat toplayıcı oyunların oynanması…
Bu çocuklar topluluk içerisinde olan dikkat çekici uyaranlar sebebi ile ders dinlemeye adapte olamazlar. Bu sebeple de başarıları düşer. Bunu telafi etmenin yolu, mümkünse güvenilir bir özel hocadan özel ders takviyesi yapılmasıdır. Bireysel olarak çok çabuk öğrenecektir ve başarılı olduğu için de dışlanmayacaktır. Unutmamamız gereken bir detay da böyle çocukların zeki çocuklar olmasıdır. Çoğunlukla aptalmış gibi düşünülen bu çocukların, dikkat edildiğinde çok zeki oldukları görülür. Dikkatlerini toplayamama sebeplerinden biri de aşırı derecede detaya takıldıklarındandır. Onlara ne kadar dikkatlisin diye kurulan cümleler mutlaka dikkatlerini toplamakta fayda edecektir.
Böyle çocukların çok fazla merhametli olduğuna da dikkat çekmeyi isterim…
Böyle bir çocuğa sahip olanlar, çocuğa ilaç verip onu robotlaştırmak yerine, herkeste olmayan bu enerjiyi doğru yerde kullandığında ne güzellikler olabileceğini görmek için neler yapabileceğini öğrenmeye çalışmalıdır. Bu sınav ile baş etmek zor olsa da şükretmemiz ve neslimizi iyi yetiştirip sınavı kazanmamız için bir fırsattır. Evladınızın enerjik olması bir güzelliktir. Sabredebilene…
Hareketli olan çocuklarınızı, kaybederek canavara dönüştürmek istiyorsanız, onlardaki güzelliği fark etmek yerine onları diğer çocuklarla kıyas edin ve onları aşağılayın!...
