TÜRKİYE’DE İLK
Ahmet Erkan Tarım Ürünleri şirketin AR-GE Müdürü ve Bitki Islahçısı Dr. Ferzat Turan, yerli ve milli çekirdek tohumu üretim çalışmalarıyla ilgili bilgi verdi. Hibrit kabak çekirdeği ve ay çiçeği tohumu üzerinde çalıştıklarını söyleyen Turan, “Türkiye’de ilk olarak hibrit kabak çekirdeğini biz piyasaya sürüyoruz. Kabakta yürütmekte olan ıslah çalışmalarımızda 60 adet durulmuş hat elde ederek bunların içinde verim ve kalite denemeleri sürdürülmektedir. Şu an piyasada 3 adet hibrit kabağımız var. Ağırlık olarak Sakarya ve Eskişehir Çifteler bölgesinde ekimler devam ediyor. Firmamızın ürettiği Çerezlik hibrt ay çiçeği, ülkemizin bir çok bölgesinde ekilmektedir ayrıca ıslah çalışmalarımız ortak proje kapsamında Geçit kuşağı ve Trakya araştırma merkezleri ile yürütülmektedir. Bir hibrit tohumu yetiştirmek en az 13 senelik bir periyod içeriyor” dedi.
HİBRİT TOHUM NEDİR?
Hibritin doğada melezle oluşan bir bitki olduğunu kaydeden Dr. Ferzat Turan, şöyle devam etti: “Biz bu süreci ıslah yöntemleri ile kontrol etmeye çalışıyoruz. Farklı kombinasyonlarla aynı türe ait bitkinin genetik bakımdan kendisiyle yakın akraba olmayan ebeveynleri birbiriyle melez yaparak ortaya hibrit tohum çıkartıyoruz. Hibriti şöyle tarif ediyordum ben: Hibrit bir takım elbise kurmak demek. Farklı farklı gömleklere, ceketlere, pantolonlara, ayakkabı, kıravat ve kemerlere bakarak en iyi takımı oluşturuyorsunuz. Biz de tarlada aynı işlemi yapmaktayız. Doğada bulunan aynı türdeki ve farklı özelliklere sahip olan bitkileri toplayıp mükemmel ürünü ortaya çıkarmaya çalışıyoruz.”
KALİTE VE VERİM
Ürünün verimi ve kalitesine de değinen Dr. Ferzat Turan, şunları söyledi: “Çiftçiler önceden köy popülasyonlarından dekar başına 60-80 kilo arası verim alıyordu, şu anda bizim tohumlarımızla bu rakam 150 -230 kg/de arasında değişmektedir. Çünkü hibrit tohum daha yüksek verim, kaliteye ve homojenliğe sahiptir. Hâlbuki köy popülasyonlarda her türlü çeşidi tarlada görebiliyorsunuz. Kabak sürünücü bir özelliğe sahip olduğundan dolayı tarlanın büyük bir alanını mahsur etmekteler. Geç ve erken yetişen kabaklar tarlada ürün kaybına neden oluyordu. Tarladan tek tip çekirdek çıkmıyordu. Hibrit tohumlarından ise tek tip ürün elde ediliyor ve bitki aynı zamanda yetişiyor. 110-120 günün sonunda bitki hasada hazır oluyor. Hasat zamanında meyvede bozulma ve çürüme olmadığı için kaybı olmuyor artık çiftçinin. Çekirdek tek tip olduğu için en az fire görünmektedir.”
SÜREKLİ AR-GE
Piyasada şartlar ve talepler sürekli değiştiği için çalışmalarının da sürekli devam ettiğini söyleyen Ferzat Turan, “Bizim için önemli hususlardan birisi bitkiyi çevre etmenlerine adapte etmektir. Örneğin verimi iyi olan bir kabağın hastalığa hassas olduğu ortaya çıkabilir. Bu sefer hastalığa karşı dayanıklı olması için çalışmalar yapıyoruz” diye konuştu. Depolama ve muhafazanın önemine de dikkat çeken Dr. Turan, “Ürün direkt tarladan gelip eleğe geçiyor ve hiçbir katkı maddesi kullanılmıyor. Depolama ve muhafaza da iyi yapıldığı zaman ürünün kalitesi de düşmüyor” ifadelerini kullandı.
TOHUM ÜRETİMİ
Firma sahibi Ahmet Erkan da şirket faaliyetleri ile ilgili bilgi verdi. Önceden tedarikçi bir firma olduklarını söyleyen Erkan, küçük bir bakkal dükkânı varken bu işlere girdiğini kaydetti. Erkan, “Toptan kabak ve ay çekirdeği alım satımı yaparak işe başladım. Son 10 yılda işin rengi biraz değişti. Bir süre sonra tohum üretimi işine de girdik. İlk önce Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile çalışmaya başladık. Daha sonra Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile kabak projesini gerçekleştirdik. Üretim izinlerini alınca sözleşmeli ekime geçtik. Bugün yıllık yaklaşık 20 bin dönüm fiyat garantili ekim yaptık. Ürünlerimiz çiftçiye katma değer sağladı” dedi.
İHRACAT
Bu sene ilk defa ihracat yaptıklarını söyleyen Ahmet Erkan, şöyle devam etti: “Kabak çekirdeğini Yunanistan, Bulgaristan, Mısır, Yemen gibi ülkelere ihraç ediyoruz. Hem önümüz açıldı, hem de ülkemize döviz girdisi sağladık. Kurumsal firmaların tedarikçileri ile de çalışıyoruz. Bunun yanında tohum üretimi anlamında Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri ile çalışıyoruz. Türkiye’nin şu anda tohum üretiminin yüzde 20’sini biz yapıyoruz. Artık bir marka değerimiz var. AR-GE çalışmalarımız devam ediyor. Devletimiz bize ekim için uygun arazileri kiralarsa, bu manada önümüzü açarsa daha faydalı işler yapabiliriz
