Bu hafta “teşekkür etmek” üzerine konuşalım istedim. Teşekkür etmenin sosyal hayat ve sağlıklı iletişim için öneminden bahsedelim. Bu iki kelimenin hem çocukların hem de yetişkinlerin hayatını nasıl kolaylaştırdığını bazen de daha keyifli hale getirdiği üzerinde düşünüp tartışalım. Bu yüzden bu haftaki konumuz sadece çocuklar üzerine değil, elbette ki bu güzel davranış şeklini onlara kazandırmak daha kolay sonuçta çocuk dediğimiz varlık çevresine göre şekillenir. Siz teşekkür etmek gibi kolay ve bir o kadar önemli olan nezaket kuralını hayatınızda sık sık kullandığınızda çocuğunuza özellikle öğretmek için çaba harcamanıza gerek kalmaz. O zaten kendiliğinden öğrenip alışkanlık haline getirir.

Teşekkür ettin mi ablaya?

Ailelerde bu vardır ya, başkalarına karşı çocuğunu övme ve mükemmel bir çocukmuş gibi gösterme çabası. Bu çabanın çocuk üzerindeki etkilerini hiç düşündük mü acaba? Bazen çocuğa bir hediye verilir ve arkadan sürekli bir ses; Teşekkür et ablaya/abiye. Evet, teşekkür etmesini isteyebilirsiniz, çocuğunuz bunu yapmıyorsa onu utandırmak yerine bunu siz yapın, siz teşekkür edin. Daha sonrasında açıklayın neden teşekkür etmesi gerektiğini. Birisi seni mutlu etmek için bir şey yaptığın da teşekkür etmelisin deyin. En önemlisi de ona yap demekten vazgeçip örnek olun ve önce siz yapın bir süre sonra o zaten yapacaktır.

Teşekkür etmek sosyal hayat içinde çocuğunuza neler kazandırır?

Çocuklara görgü kurallarına uymanın ve iyi davranışlar sergilemenin, toplum içinde onları daha güçlü kılacağını keşfetmeleri için örnek olmalıyız. Bu sözleri söylemenin (teşekkür ederim, pardon, lütfen) onlara saygı duyulması, takdir edilmesi ve değer verilmesiyle sonuçlanacağını anlayacaklardır.

Bir anlamda teşekkür etmek diğer insanların bizim için yaptığı bir şeyi takdir etmenin yoludur. Bu cümleden emin olamadım sizde öyle midir?

Bazen bir şey yaparsınız ve başkasına iyiliğiniz dokunmuştur. Karşınızdaki size minnet duyuyor ve teşekkür ediyor. Ama siz bu durumdan rahatsız oluyorsunuz, çünkü siz o davranışı onay almak için değil kendi değeriniz için yapmışsınızdır. Yani iyiliği bile çoğu zaman kendimiz için yaparız. Vicdanımızı rahatlatmak ya da kendimize olan saygımızdan dolayı yaptığımız bir şeyden dolayı başkasına yaptığımız iyiliğin karşısındaki teşekkür ve minnet bizi rahatsız eder. Çünkü karşımızdaki kişinin o minneti, aslında bizim bencil olduğumuzu yüzümüze vurur. Bu konuya farklı açılardan bakanlar da olabilir o yüzden tartışmaya açık bırakıyorum.

Biraz da anlamları üzerine konuşalım.

Teşekkür etmek: hoşnutluğunu belirtmek. TDK’da bu tanım verilmiş. Günlük hayatta teşekkür etmek yerine sağol, sağolasın kelimeleri daha çok kullanılıyor. Patronun çalışanına teşekkür etmesi takdir anlamına gelir ve bu takdir çalışanı daha çok motive edecektir. Minnet duygusu vardır. Teşekkür etmek içinde saygıyı barındırır ve değerli hissettirir.

“Teşekkür” Arapça bir kelimedir. Aslı “şükr”dür. Teşekkür insana şükür Allah’a edilir. Bazen başkasına dua edilerek de ona teşekkür edilebilir. “Mükâfat vermekle elin kısalırsa, dua ve teşekkürle elini uzun tut.” Hadis olduğu yönünde yazılar olsa da kesin kaynak bulamadım fakat anlam olarak güzel olduğundan dolayı yazmadan da geçemedim.

Teşekkür etmek bazen çocuklarda sorumluluk bilincini zedeler mi?

Bazı yazılarda teşekkür etmenin sorumluluk bilincini yok ettiğini birey olma yolundaki taşlardan birini eksilttiğini ifade ediyor. Ödevini yapan 10 yaşındaki çocuk her defasında annesine gösterip bitirdim demesi onda takdir ve onay beklemesi anlamına geliyormuş. Çocuğa bu zaten senin sorumlu olduğun bir şey bunu için benden takdir bekleme demek çocuğun motivasyonunu ve güvenini zedeleyecektir.

Teşekkür etmek bazen sadece bize yapılan iyiliğe karşı söylenmez. Tanımı neydi, hoşnutluğu belirtmek. Çocuğun ödevini yaparak sorumluluklarını yerine getirmesi bizi de hoşnut etmez mi zaten. Ki zaten sorumluluk bilinci oluşan çocuk bir dönem sonra anne babasının onayına ya da takdirine gerek duymadan ödevlerini yapacaktır. Bu yüzden ona teşekkür edilmesi sorumluluk bilincine de zarar vermez.

Bunun ardından, Neden ve Ne zaman teşekkür etmeliyiz? Sorusuna cevabım, her daim ve her zaman olacaktır. Bu yüzden teşekkür etmenin gücünü hep kullanmalı ve çocuklarımıza örnek olmalıyız ki onlarda öğrenip bu gücü kullanabilsinler.

Bu sihirli gücü kullanmak dileğiyle hoşçakalın.