Her zaman ifade ettim, ev kiralamak önemli değil, evinizi kime kiraya verdiğiniz, verdikten sonra kiranızı düzgün tahsil edebiliyor musunuz?
Eski kiracısını çıkartıp, yüksek rakamlardan yeni kiracı bulan ev sahiplerinde şikayetler artmaya başladı. Haberlerde hemen her gün benzer haberler görüyoruz. Kimi yeni kiracılar; yüksek kira bedellerini aksatmaya başladı.
‘’ Kiracımla karşılıklı imzaladığım sözleşmede bir kira bedeli yazıyor evet... Hem aylık olarak, hem yıllık olarak... Ama sözleşmede yazan kira bedelinin hepsini tahsil edemiyorum. Beyanname hazırlarken sözleşmedeki tüm yıl kirasını mı, yoksa yalnızca tahsil edebildiğim kira bedelini mi beyan edeceğim?’’
Yani ev sahipleri kısaca “Alamadığım kiranın vergisini ödemek zorunda mıyım?” diye soruyor… Bu sorunun tek bir cevabı yok.
Bazı mükellefler için evet, bazı mükellefler için hayır sorunun cevabı.
Daha açık ifadeyle: Tahsil edilemeyen kiranın şahıslar için beyanı gerekmiyor, işletmeler içinse hem fatura kesme, hem beyanname verme zorunluluğu var.
2022 yılı konut kira gelirleri için beyan sınırı yıllık 9 bin 500 lira. Bu tutarı aşan konut kira gelirlerinin (2023 Mart ayında) beyan edilerek vergisinin ödenmesi gerekiyor. Ancak sözleşmede 9 bin 500 liranın üzerinde yıllık (2022’ye isabet eden) kira tutarı yazıyor olsa da yalnızca tahsil edilen kira geliri beyan edilecek. Kira geliri (gayrimenkul sermeye iradı-GMSİ) elde eden şahıslar için tahsil edilmeyen konut kira gelirlerinin beyanı söz konusu değil. 2022 yılı işyeri kira gelirleri için beyan sınırı yıllık brüt 70 bin lira. Ancak sözleşmede brüt 70 bin liranın üzerinde yıllık (2022’ye isabet eden) kira tutarı yazıyor olsa da yalnızca tahsil edilen kira geliri beyan edilecek. 2022 yılında geçmiş yıllara ait bir kira geliri geç tahsil edilmişse bu tahsilatların da 2022 gelirleri ile birlikte 2023 Mart ayında beyan edilmesi gerekiyor.
Şahıslar kira gelirlerini gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) olarak yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil ediyorlar ve bu kişiler için tahsil etmedikleri kira bedellerini beyan etmelerine gerek bulunmuyor.
Şirketlerde durum farklı, GMSİ kazançlarında olduğu gibi yalnızca yılda bir kez değil, yıl içinde de beyanname verme yükümlülükleri söz konusu… Ayrıca sözleşmelerindeki kira bedelleri için her ay kiracılarına fatura da düzenlemek zorundalar. Faturada yazan kira bedelini kiracıları ödemediklerinde de beyannamelerine gelir olarak dahil etmek zorundalar. Dolayısıyla tahsil etmedikleri kira gelirinin vergisini de ödemek zorundalar.
Kiracısından kira bedeli tahsil edememesine rağmen işletmelerin fatura keserek bunu beyannamesine dahil etme durumunda kalmaları, işletmeleri zor duruma düşürüyor. Kasalarına girmeyen gelir üzerinden vergi ödemiş oluyorlar. Ancak; tahsil edilmeyen kira bedelleri aynı zamanda gider de yazılabiliyor. Gider yazılınca da; tahsil edilemeyen kira için vergi ödeme durumu da ortadan kalkmış oluyor. Gider yazma şartlarına uygun hareket edildiğinde, tahsil edilemeyen kira bedeli kadar gider de yazılacağından ek bir vergi yükümlülüğü de oluşmayacaktır. Tahsil edilemeyen alacakların gider yazma şartlarını da hatırlatayım; İşletmelerin dava veya icra safhasında bulunan alacakları gider yazılabiliyor. Ve yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan 4 bin lirayı aşmayan alacaklar şüpheli alacak sayılıyor.
Kira gelir beyannamenizi ihmal etmeyin..
Özellikle ev sahibi ve kiracıların bu kadar karşı karşıya geldiği bu süreçte..
Zamanında beyanname vermeyenler, beyan edilmeyen kira geliri tutarı üzerinden gelir vergisi hesaplanmak suretiyle verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası ile karşılaşacaklar
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
