Ev fiyatlarının artması, bankaların faizleri yükseltmesi kredi vermemesi vatandaşı yeni yollar aramaya sevk etti. Evler de şimdilerde eski, kırık, dökük bodrum katı ve metruk denilebilecek evler revaçta. 600 bin TL'lerden başlayan evler artık ilk tercih olmaya başladı.
Bankalar kredi musluklarını kapattı, tabiri caizse bit pazarına nur yağdı. Metruk evler değere bindi. Fahiş ev fiyatlarına göre kredi miktarları çok düşük kalırken faizler de yükseldikçe yükseldi.
Durum istatistiklere de yansıdı. 10 yıl öncesine kadar satın alınan her yüz konuttan 45'inde kredi kullanılırken şimdilerde o rakam 8'e düştü.
Hal böyle olunca gücü, yüksek maliyetli evlere yetmeyen ve bankalardan kredi alamayan pek çok kişi metruk sayılabilecek yıkıntı, döküntü evlere yönelmeye hatta bodrum katlarını tercih etmeye başladı.
Ucuz daireler, 1 milyon liralık, daireler satılmaya başlandı. Çok eski binalar, yıkımı yaklaşmış binalar.
Şu an konut kredilerini özellikle devlet bankaları vermiyor. Özel bankalar ilk eviniz ise yüzde 80'ine kadarını veriyor ama yüzde 4-5'leri bulan faiz oranlarıyla. Bir kısım oturmak için, bir kısım da oturalım yıkılır da yeni bina yapılınca bir daire düşer umuduyla alıyor. Bir süre sonra bunları da alamama durumu olabilir..
Geçtiğimiz Sene Evini Satanlar Dikkat !
Gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak 5 yıl içerisinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artış kazancı kapsamında değerlendiriliyor.
Elden çıkarmadan maksat, satış, bir bedel karşılığında devir, temlik, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasıdır. Gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazancının, 2023 takvim yılı için 55 bin TL’si gelir vergisinden istisnadır.
Elde edilen değer artışı kazancının safi miktarının, bu istisna sınırını aşması durumunda, 1 Nisan 2024 tarihine kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekiyor.
Hesaplanan gelir vergisinin birinci taksiti, damga vergisi ile birlikte 1 Nisan 2024, ikinci taksiti ise 31 Temmuz 2024 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor. Değer artış kazancı vergisi hesaplaması ve beyannamelerin verilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığının Hazır Beyan sayfası kullanılabiliyor.
Nasıl hesaplanıyor?
Öncelikle değer artış kazancında vergilendirilecek kazancı hesaplamak gerekiyor. Elden çıkarma karşılığında alınan para tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedeli ile, elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının üzerinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçların, düşülmesi suretiyle bulunuyor.
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumunca belirlenen Yurt İçi - Üretici Fiyat Endeksi artış oranında artırılarak tespit edilir. Endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekmektedir.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
Samet Hızalan
